Ισχυρές εξακολουθούν να είναι οι δημοσιονομικές επιδόσεις της Κύπρου σε σχέση με τις άλλες χώρες με την ίδια πιστοληπτική αξιολόγηση «BBB», τονίζει ο Fitch Ratings, παρά το γεγονός ότι προϋπολογισμός της Κύπρου για το 2021 προβλέπει μεγαλύτερο έλλειμμα, από αυτό που ανέμενε προηγουμένως ο οίκος.
Ταυτόχρονα, ο αμερικανικός οίκος τονίζει πως ο μεγάλος τραπεζικός τομέας παραμένει «μια αδυναμία» για την Κύπρο, σε σχέση με τις άλλες χώρες με την ίδια αξιολόγηση «BBB», κι αυτό λόγω κυρίως, όπως υπογραμμίζει, της αδύναμης ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων των κυπριακών τραπεζών, ιδίως των πολύ υψηλών ποσοστών μη εξυπηρετούμενων δανείων που εξακολουθούν να επηρεάζουν τα κεφάλαια και την κερδοφορία τους.
Επικαλούμενη αναφορά της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, ο Fitch αναφέρει ότι η Κύπρος διαθέτει το υψηλότερο ποσοστό δανείων σε αναστολή δόσεων στην Ευρώπη (περίπου 55% των δανείων του ιδιωτικού τομέα στα τέλη Σεπτεμβρίου 2020), αλλά αυτό αντικατοπτρίζει την έλλειψη εμποδίων, όπως αναφέρει, στη χορήγηση μορατόριουμ και της απουσία ενός σχεδίου παροχής κρατικής εγγύησης δανείων, καθώς οι δανειολήπτες είναι εκτεθειμένοι στους τομείς που πλήττονται περισσότερο από την πανδημία.
Προϋπολογισμός 2021
Αναφορικά με τον προϋπολογισμό του 2021, ο αμερικανικός οίκος αναφέρει ότι η καθυστέρηση στην ψήφιση του προϋπολογισμού υπογραμμίζει τις πιέσεις για δαπάνες που σχετίζονται με την πανδημία, παρόλο που η καθυστέρηση προκλήθηκε κυρίως λόγω πολιτικών αιτημάτων για επίσημη διερεύνηση των πολιτογραφήσεων που δόθηκαν στο πλαίσιο του Κυπριακού Προγράμματος Επενδύσεων.
Σύμφωνα με τον Fitch, η σημαντική δημοσιονομική εξυγίανση που πέτυχε η Κύπρος από την έναρξη της οικονομικής κρίσης την περίοδο 2012-2013 αποτελεί «σημαντική ισχύ» για την αξιολόγηση που κατέχει σήμερα η Κύπρος, «BBB -»/ Σταθερή.
Ωστόσο, ο οίκος αναφέρει ότι τα μέτρα δημοσιονομικής χαλάρωσης, συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων κοινωνικών δαπανών, που έχουν περιληφθεί στο νέο προϋπολογισμό καταδεικνύουν ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2021 θα είναι μεγαλύτερο από το 2% του ΑΕΠ, όπως αναφέρει, από το έλλειμμα που ανέμενε όταν επιβεβαίωσε την αξιολόγηση της Κύπρου τον περασμένο Οκτώβριο.
Αυτό αντικατοπτρίζει εν μέρει τη σοβαρότητα, όπως σημειώνει, του δεύτερου κύματος κρουσμάτων Covid-19, το οποίο έδειξε ότι ο επταήμερος μέσος όρος των νέων περιπτώσεων κορυφώθηκε πέραν των 600 κρουσμάτων στις αρχές Ιανουαρίου, προτού μειωθεί σε 130 στο τέλος του μήνα (τα καθημερινά νέα κρούσματα στο πρώτο κύμα ποτέ δεν ξεπέρασαν τα 50).
Προσθέτει πως η κυπριακή Κυβέρνηση εκτιμά ότι η πρόσθετη δημοσιονομική στήριξη το 2021 θα είναι ίση με το 1,5% του ΑΕΠ σε σύγκριση με το αρχικό σχέδιο προϋπολογισμού που εκπονήθηκε το Φθινόπωρο.
Δημοσιονομικό έλλειμμα
Ο Fitch, αφού σημειώνει πως το υψηλό δημόσιο χρέος είναι μια κληρονομιά της οικονομικής κρίσης του 2012-2013, τονίζει πως η Κύπρος αύξησε την ικανότητα της να απορροφήσει το σοκ που προκαλεί η πανδημία λόγω των πλεονασμάτων που κατέγραφε πριν από την πανδημία και τα οποία κορυφώθηκαν στο 3% του ΑΕΠ το 2019 αλλά και της ισχυρής ανάπτυξης με μέσο όρο 4,4% που παρουσίασε την περίοδο 2015-2019.
Όπως τονίζει, ένα δημοσιονομικό έλλειμμα 3,2% για φέτος, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2021, θα είναι μικρότερο από οποιοδήποτε άλλο δυτικοευρωπαϊκό κράτος που δεν διατηρεί την αξιολόγηση «ΑΑΑ» και κάτω από το μέσο όρο του 5,3% των κρατών με αξιολόγηση «BBB».
Αναφέρει επίσης ότι η τελευταία εκτίμηση της κυπριακής κυβέρνησης για το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2020 είναι περίπου 4,5% του ΑΕΠ, πολύ κάτω από το έλλειμμα της Ευρωζώνης του 8,8% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τις οικονομικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το περασμένο Φθινόπωρο.
Επιπλέον, ο αμερικανικός οίκος σημειώνει πως η καθυστέρηση στην έγκριση του προϋπολογισμού του 2021 μετά την απόρριψή του τον Δεκέμβριο, αρχικά προήλθε από τις (ανεπιτυχείς) προσπάθειες του αντιπολιτευόμενου κόμματος ΔΗΚΟ, το οποίο υποστήριξε προηγούμενους προϋπολογισμούς, να εξαρτήσει την ψήφιση από μέρους στο να επιτραπεί από την κυβέρνηση στον Γενικό Ελεγκτή της Κύπρου να διερευνήσει «αμφιλεγόμενες» υπηκοότητες που δόθηκαν στο πλαίσιο του επενδυτικού προγράμματος.
Ωστόσο, ο Fitch αναφέρει πως καθώς συνεχίστηκε η συζήτηση για τον προϋπολογισμό, αυξήθηκε η πολιτική πίεση για υψηλότερες δαπάνες, ειδικά τα αιτήματα για περισσότερες κοινωνικές δαπάνες ως απάντηση στην ύφεση που προκλήθηκε από την πανδημία (η συρρίκνωση του 2020 εκτιμάται σε 5,5% -6,0%, αν και το ΑΕΠ παραμένει 20% υψηλότερο το τρίτο τρίμηνο του 2020, από το 2015).
Τέλος, ο Fitch υπογραμμίζει πως παραμένει περιορισμένος ο δημοσιονομικός κίνδυνος που θα απαιτήσει περαιτέρω δαπάνες ή θα οδηγήσει σε χαμηλότερα φορολογικά έσοδα από το ενδεχόμενο να συνεχιστεί η οικονομική αναστάτωσης (ιδίως στον τομέα του τουρισμού, που εξαρτάται από τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης οι οποίες πλήττονται ιδιαίτερα σκληρά από το δεύτερο κύμα της πανδημίας).
Πηγή: ΚΥΠΕ
