Tην άποψη ότι η μείωση του ΑΕΠ θα κυμανθεί ενδεχομένως κάτω από το 7% το 2020 με βάση και τα δεδομένα μέχρι τον Σεπτέμβριο εξέφρασε ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης μιλώντας στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών.
Σημείωσε ότι το 2021 υπολογίζεται ότι θα υπάρξει ισχυρή ανάκαμψη γύρω στο 5,6%, κάτι που ωστόσο θα εξαρτηθεί από την εξωτερική ζήτηση η οποία αν δεν υπάρξει θα αναπροσαρμοστεί κατάλληλα η οικονομική πολιτική της Κυβέρνησης.
Εξήγησε ότι το δημόσιο χρέος που βρίσκεται στο 120% του ΑΕΠ, αν δεν υπάρξουν ουσιαστικές ανατροπές, αναμένεται να μειωθεί το 2021 λόγω της αύξησης του ΑΕΠ αλλά και επειδή τα ρευστά διαθέσιμα που εξασφαλίστηκαν με ευνοϊκό δανεισμό θα χρησιμοποιηθούν για να αποπληρώσουν πιο ακριβές υφιστάμενες υποχρεώσεις.
Σημείωσε ότι οι προβλέψεις δεν εκφεύγουν του σχεδιασμού της Κυβέρνησης για τα δημόσια οικονομικά και ότι το δημόσιο χρέος δεν υπερβαίνει τις δυνατότητες του κράτους για το 2019 και είναι το 7ο πιο ψηλό στην ΕΕ για το 2020. Όσον αφορά το δημοσιονομική έλλειμμα που αναμένεται να ανέλθει στο 4,3% το 2020, είπε ότι την τελευταία δεκαπενταετία το έλλειμμα υπερέβη αυτό που θα έχουμε φέτος σε έξι χρονιές τουλάχιστον.
Όσον αφορά τις εξώσεις, είπε ότι μαζί με το Υπουργείο Δικαιοσύνης θα μελετήσουν την επέκταση της αναστολής τους μέχρι το τέλος του χρόνου. Όσον αφορά την αναστολή των εκποιήσεων, ο ΥΠΟΙΚ, είπε ότι δεν βλέπει λόγο επέκτασή της και ότι θα πρέπει να προστατεύουν τα δεδομένα και στον τραπεζικό τομέα ώστε να μην οδηγηθεί σε επικίνδυνες ατραπούς.
Όσον αφορά την επέκταση αναστολής των δόσεων είπε ότι δεν επικροτεί δημόσιο μεμοράντουμ για επέκταση της αναστολής δόσεων, ωστόσο ανέφερε ότι οι τράπεζες έχουν δικαίωμα να προβούν σε ιδιωτική παράταση της αναστολής.
Σε σχέση με την ανεργία, είπε ότι είναι συντηρητικός σε σχέση με την αύξηση της ανεργίας που αναμένεται να κυμανθεί στο 9% το 2020 και να επιστρέψει σε πτωτική πορεία το 2021, αφού οι πληγέντες τομείς της οικονομίας στηρίζονται ακόμα από το κράτος. Είπε ακόμα ότι το παζάρι φαίνεται να δουλεύει ώστε να μην γίνονται απολύσεις.
Ο Υπουργός ανέφερε ότι ο περιορισμός των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και η επανεκκίνηση της οικονομίας θα αποτελούν τις προτεραιότητες του προϋπολογισμού του 2021 και ήδη γίνεται ο ανάλογος σχεδιασμός από όλα τα Υπουργεία.
Ο ΥΠΟΙΚ αναφέρθηκε στην αποτελεσματικότητα των μέτρων που λήφθηκαν από την πρώτη στιγμή από την Κυβέρνηση αναφέροντας, ότι η Κύπρος το δεύτερο τρίμηνο με -11,9% του ΑΕΠ είχε τη μικρότερη μείωση συγκριτικά με τις άλλες μεσογειακές χώρες, αλλά είχε και μικρότερη μείωση σε σχέση με την Ευρωζώνη και την ΕΕ. Είπε επίσης ότι η αύξηση στην απασχόληση ήταν -1,1% στην Κύπρο το πρώτο εξάμηνο σχέση με -3,1% στην ευρωζώνη, ενώ η ανεργία στο 7,1% σε σχέση με 6,7% πέρυσι, ενώ ανέφερε ότι τον Ιούλιο η Κύπρος είχε την καλύτερη επίδοση στην ΕΕ. Ανέφερε επίσης ότι η κατανάλωση είχε θετικό πρόσημο σε πολλούς τομείς της οικονομίας η οποίοι δεν στηρίζονται από μέτρα στήριξης.
Πρόσθεσε ότι η Κυβέρνηση εκμεταλλεύτηκε πλήρως το πλαίσιο δημοσιονομικής χαλάρωσης της ΕΕ, ενώ σε σχέση με τις αρνητικές συνέπειες στο δημοσιονομικό ισοζύγιο είπε ότι υπήρξε 1 δις ευρώ επιδείνωση το πρώτο εξάμηνο.
Είπε επίσης ότι η αύξηση του δημοσίου χρέους στο 120% ήταν ανάγκη να γίνει για να υπάρχει μια βεβαιότητα για τη χάραξη της πολιτικής σε ένα πολύ αβέβαιο περιβάλλον. Ανέφερε ωστόσο ότι πρόκειται για ένα νοητό φράγμα το οποίο δεν πρέπει να υπερβεί η Κυβέρνηση και για λόγους αντίδρασης των διεθνών αγορών. Ο σχεδιασμός, ανέφερε, είναι να τεθεί εκ νέου σε μια πτωτική πορεία. Το δημόσιο χρέος αναμένεται να σημειώσει μια μικρή μείωση και να ανέλθει στο 116,8% στο τέλος του χρόνου, ανέφερε.
Όσον αφορά το 2021 ανέφερε ότι λόγω της αβεβαιότητας δεν μπορεί να γίνει αξιόπιστη πρόβλεψη και ότι σε ένα μήνα περίπου θα υπάρχουν πιο ακριβείς προβλέψεις. Το αρχικό σενάριο, είπε, είναι ότι η ανάκαμψη θα καλύψει το μεγαλύτερο μέρος του χαμένου εδάφους του 2020.
Ανέφερε ακόμα ότι η Κυβέρνηση προχώρησε σε ένα ολοκληρωμένο πλάνο με βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Στο πλάνο προβλέπεται η διαχείριση των δημοσίων οικονομικών, η προώθηση αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, η μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ). Πρόσθεσε ότι η άσκηση μη συνετούς διαχείρισης μπορεί να οδηγήσει σε κρίση χρέους.
Μέσα στο πλάνο, πρόσθεσε, είναι η οικονομία να επιστρέψει σε πλεονασματικό επίπεδο ενδεχομένως όχι το 2021 αφού θα υπάρξει στο έτος και η πλήρης εφαρμογή του ΓΕΣΥ.
Ο Υπουργός αναφέρθηκε στο μεσοπρόθεσμο πλάνο της Κυβέρνησης για αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορωνοϊού από το 2021 και είπε ότι θα είναι ένα μείγμα μεταξύ συνέχισης και αλλαγής κάποιων στοχευμένων μέτρων και αναπροσαρμογής των προϋπολογισμών κάτι που γίνεται από τώρα σε επίπεδο Υπουργείων. Αναφέρθηκε και στα σχέδια επιδότησης επιτοκίων που θα είναι σε ορίζοντα τετραετίας 220 εκ ευρώ για τα στεγαστικά δάνεια και 125 εκ για τα επιχειρηματικά. Έκανε επίσης λόγο για νέα μέτρα για επιχειρήσεις και εργαζόμενους και προσπάθειας επιδότησης της εργασίας μέσω παροχής κινήτρων, σχέδια κινήτρων για στήριξη της επιχειρηματικότητας ύψους 40-50 εκ ευρώ και σχέδια για προώθηση της έρευνας και καινοτομίας με 90 εκ ευρώ μέχρι το 2023, αλλά και αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότηση.
Σε σχέση με το μακροπρόθεσμο πλάνο είπε ότι αυτό θα περιλαμβάνει την αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ και την προσπάθεια δημιουργίας συνθηκών για πραγματική οικονομική ανάπτυξη. Η Κύπρος είπε, δύναται να αντλήσει μέχρι 1,1 δις ευρώ από το Ταμείο για υλοποίηση μεταρρυθμίσεων τα επόμενα, χρόνια, ενώ σημείωσε ότι αρκετά από αυτά τα κονδύλια θα υποκαταστήσουν δαπάνες του προϋπολογισμού. Θα πρέπει, πρόσθεσε, να γίνει ένας αγώνας δρόμου ώστε να υποβληθεί το Εθνικό Πρόγραμμα Χρηματοδότησης μέχρι τον Απρίλιο κι ότι ο στόχος της Κύπρου είναι να υποβληθεί νωρίτερα μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου.
Ο ΥΠΟΙΚ ζήτησε τη συνεργασία Βουλής και Κομμάτων για να μπορέσουν να απορροφήσουν όσο το δυνατό περισσότερα κονδύλια γίνεται. Σημείωσε ότι θα πρέπει να υλοποιηθούν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν σε εξοικονομήσεις πόρων και θα αυξήσουν την παραγωγικότητα και αποδοτικότητα της οικονομίας. Ο Υπουργός σημείωσε ότι υπάρχει μια κόπωση στις μεταρρυθμίσεις τα τελευταία χρόνια και ζήτησε την προώθηση μεταρρυθμίσεων που εκκρεμούν όπως η μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας, της τοπικής αυτοδιοίκησης, το νομοσχέδιο για τις κοινωνικές επιχειρήσεις, ο επενδυτικός νόμος και η μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης.
Η Υπουργός Εργασίας Ζέτα Αιμιλιανίδου, είπε ότι τον Ιούλιο η ανεργία στην ευρωζώνη ήταν 7,9% και στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ στο 7,2%, ενώ στην Κύπρο 6,9%.
Πρόσθεσε ότι με βάση τα νέα σχέδια οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να μην προβούν σε απολύσεις μέχρι τέλος του χρόνου, ενώ οι επιχειρήσεις του τουρισμού είναι υποχρεωμένες να μπουν στο σχέδια μέχρι την έναρξη της επόμενης τουριστικής σεζόν.
Ανέφερε παράλληλα ότι το αν θα αυξηθεί η ανεργία όλα είναι ανάλογα με το πόσο θα συνεχιστεί η πανδημία και πόσο θα μπορέσει η Κυβέρνηση να συνεχίσει αυτή τη στήριξη.
Σημείωσε ότι με τα μέτρα που σχεδίασε έγκαιρα η Κυβέρνηση στηρίχθηκαν 190 χιλιάδες εργαζόμενοι, 54,000 επιχειρήσεις και πέραν των 25 χιλιάδων αυτοτελών εργαζομένων μέχρι και τον Μάιο με κονδύλια πέραν των 400 εκ ευρώ. Είπε επίσης ότι με τις αποφάσεις του Υπουργικού επεκτείνονται τα στοχευμένα μέτρα μέχρι τον Οκτώβριο.
Μετά τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο μέχρι τον Μάρτιο, σημείωσε υπάρχει το σχέδιο της πλήρους και μερικής αναστολής που εφαρμόζεται εδώ και χρόνια, όπου μετά από κοινωνικό διάλογο θα ενταχθούν όλα τα ξενοδοχεία είτε είναι μερικώς ανοικτά είτε κλειστά. Επιπρόσθετα, είπε, θα ενταχθούν, όλες οι συνδεόμενες με τον τουρισμό επιχειρήσεις, μετά τον Νοέμβριο.
Πρόσθεσε ότι με αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου θα αρχίσουν σχέδια κατάρτισης τα οποία έχουν ως στόχο την επιδότηση της απασχόλησης και κατάρτιση ανέργων πέραν των 55 κε ευρώ.
Οι όποιες πολιτικές έχουν φέρει αποτέλεσμα, πρόσθεσε, γιατί οι απολύσεις είναι ελάχιστες.
Ανέφερε παράλληλα ότι άλλος άξονας πολιτική του Υπουργείου είναι η στήριξη των δικαιωμάτων των εργαζομένων για να προλάβουν αυθαίρετες και μονομερείς αποφάσεις.
Ηροδότου: Τα μέτρα αν μην ενδυναμώνουν την κακή κουλτούρα αποπληρωμής
Ο Κεντρικός Τραπεζίτης Κωνσταντίνος Ηροδότου ανέφερε ότι είναι εναντίον στην επέκταση αναβολής εκποιήσεων αφού τα περισσότερα αφορούν μη συνεργάσιμους δανειολήπτες για πολλά χρόνια. Η Κύπρος είπε έχει το 45% των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) με καθυστερήσεις πέραν των 5 χρόνων και το 32% πέραν των 7 χρόνων. Ηλικία των ΜΕΔ που είναι η υψηλότερη στην Ευρώπη, είπε, δεν δικαιολογεί περαιτέρω αναβολή.
Εξέφρασε την άποψη ότι δεν πρέπει να προωθούν μέτρα που να ενδυναμώνουν αυτή την κακή κουλτούρα αποπληρωμής. Εξέφρασε επίσης ανησυχία ότι θα υπάρξουν και νέα ΜΕΔ ειδικά όταν τελειώσει τη περίοδος αναστολή δόσεων μέχρι το τέλος του χρόνου. Συμπλήρωσε ότι υπάρχει και το σχέδιο ΕΣΤΙΑ και το πλαίσιο αφερεγγυότητας για να βοηθήσει τους δανειολήπτες. Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι για τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων πρέπει να γίνεται μέσω κοινωνικής πολιτικής και όχι μέσω επιβολής στις τράπεζες.
Ανέφερε ακόμα ότι η αναστολή δόσεων με βάση τα σημερινά δεδομένα δεν δικαιολογείται αφού, η οικονομία ήδη δουλεύει με βάση τις προβλέψει του κεντρικού σεναρίου της ΚΤΚ και το 2021 αναμένονται αύξηση 5,6% του ΑΕΠ το 2021, οπότε επέκταση του μορατόριουμ το 2021 είναι ενάντια στις προβλέψεις τους.
Ο κ. Ηροδότου, ανέφερε ότι στο υφιστάμενο μορατόριουμ έχουν ανασταλεί δόσεις ύψους 11,3 δις ευρώ που είναι το 55% των εξυπηρετούμενων δανείων. Η Κύπρος, πρόσθεσε είναι με διαφορά πρωταθλήτρια στην Ευρώπη και έχει σχεδόν το τριπλάσιο ποσοστό σε σχέση με τη 2η χώρα. Η επέκταση της αναστολής δόσεων, ανέφερε, θα έστελνε το μήνυμα στους διεθνείς εποπτικούς οίκους ότι όντως πολλά από αυτά θα εξελιχθούν σε ΜΕΔ.
Όσον αφορά τον νέο δανεισμό, ανέφερε ότι μέχρι τον Ιούλιο δόθηκαν συνολικά 2,1 δις ευρώ. Από αυτά το 41% σε ιδιώτες και 31 εξ αυτώ για αγορά κατοικίας. Είπε επίσης ότι οι αναδιαρθρώσεις έχουν αυξηθεί σημαντικά το πρώτο εξάμηνο από 88,8 εκ ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2019 σε 365 εκ το πρώτο εξάμηνο του 2020.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, σε δηλώσεις στου δημοσιογράφους ανέφερε ότι οι προβλέψεις για το 2021 είναι αισιόδοξες αλλά βασίζονται σε μια εκτίμηση περί ανάκαμψης της ανάπτυξης που θα κυμανθεί γύρω στο 5%. Εξέφρασε ανησυχία για το τι θα γίνει αν δεν πραγματωθεί το αισιόδοξο και είπε ότι πρέπει να υπάρξει ένα σχέδιο Β ή Γ από την Κυβέρνηση. Για αυτό το λόγο είπε ζητήθηκε από το ΔΗΚΟ έκτακτη σύσκεψη αρχηγών. Σημείωσε ότι δεν τους αρκεί η εξήγηση του ΥΠΟΙΚ ότι το παζάρι δουλεύει. Σημείωσε επίσης ότι δεν υπάρχει διάθεση να γίνει οποιαδήποτε προσπάθεια για επιμήκυνσης της αναστολής των εκποιήσεων.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλά εξέφρασε απόλυτη ικανοποίηση για τα όσα έκανε μέχρι τώρα η Κυβέρνηση για αντιμετώπιση της κρίσης του κορωνοϊού και είπε ότι τα αποτελέσματα συγκριτικά και με άλλες χώρες δείχνουν ότι είμαστε στο σωστό δρόμο. Εξέφρασε την ελπίδα ότι το 2021 θα είναι έτος ανάκαμψης και έκανε έκκληση στη βουλή και τα κόμματα για συνεργασία.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου ανέφερε ότι η κατάσταση στην οικονομία είναι δύσκολη και η κατάσταση στην κοινωνία είναι ακόμα πιο δύσκολη. Η Κυβέρνηση είπε θα πρέπει να στηρίξει κατά προτεραιότητα του εργαζόμενους, του μικρομεσαίους και τις ευάλωτες ομάδες που έχουν πληγεί και ότι το ΑΚΕΛ έθεσε αυτή την ανάγκη στον ΥΠΟΙΚ. Έθεσε επίσης, είπε σειρά προβλημάτων όπως τα ενοίκια, η κατάσταση πολλών εργαζομένων και ΜμΕ επιχειρήσεων στον τομέα τουρισμού και ανάγκη για παράταση της περιόδου αναστολής των εκποιήσεων. Σημείωσε παράλληλα ότι ήδη οι τράπεζες έχουν ενεργοποιήσεις τις εκποιήσεις με τις διαδικασίες εξπρές που διαμόρφωσε η Κυβέρνηση.
Ο βουλευτής των Οικολόγων Γιώργος Περδίκης ανέφερε ότι για να μπορέσει η Κυβέρνηση να αντιμετωπιστεί τα προβλήματα της οικονομίας σε βάθος χρόνου και βιώσιμα χρειάζεται πολιτική συναίνεση και συνεργασία. Είπε επίσης ότι απήυθυνε αίτημα στην Κυβέρνηση να επεκταθεί το πάγωμα των εκποιήσεων τουλάχιστον μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου, το πάγωμα της αναστολής των δόσεων και να εξεταστεί το θέμα των ενοικίων γιατί τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα δεν έχουν φέρει αποτέλεσμα.
Εκ μέρους της ΕΔΕΚ, η Έλενα Κοζάκου Λυμπουρή ανέφερε ως αρνητική εξέλιξη της εκτόξευση του δημοσίου χρέους στο 120% του ΑΕΠ. Η ΕΔΕΚ είπε είχε καταθέσεις προτάσεις για τρόπου μείωσης του δημοσίου χρέους που απορρίφθηκαν, όπως μέρος των εσόδων από τους υδρογονάνθρακες να κατατίθενται για μείωση του δημοσίου χρέους. Υπενθύμισε επίσης την πρόταση που είχε καταθέσει η ΕΔΕΚ για παράταση της αναστολής των εκποιήσεων μέχρι τον Δεκέμβριο του 2020, που όπως είπε έτυχε της στήριξης των κομμάτων.
Πηγή: ΚΥΠΕ
