Η κυπριακή οικονομία συνεχίζει να αντιμετωπίζει «σημαντικές προκλήσεις» παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε διάφορα ζητήματα και τους γενικά ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, σύμφωνα με εγχώριους οικονομολόγους, που θεωρούν ότι υπάρχει ο κίνδυνος εφησυχασμού αλλά και ανάγκη περαιτέρω συρρίκνωσης των ισολογισμών των τραπεζών.
Οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν στην ετήσια εκδήλωση του Cyprus Economic Society ανέφεραν ότι, παρά την ανησυχία που υπήρχε στο τέλος του 2019 για παγκόσμια οικονομική ύφεση, το 2020 ξεκινά με πιο θετικά δεδομένα, που δημιουργούν προσδοκίες για θετικές εξελίξεις στην Κύπρο.
Γενική πρόβλεψη των οικονομολόγων είναι ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί με χαμηλότερους ρυθμούς το 2020, αντιμετωπίζοντας σοβαρούς κινδύνους λόγω των ΜΕΔ αλλά και δημοσιονομικών επιβαρύνσεων που σχετίζονται με το δημόσιο.
Ο γενικός διευθυντής του υπουργείου οικονομικών Γιώργος Παντελή ανέφερε ότι οι προκλήσεις για την οικονομία σχετίζονται με την εφαρμογή του γενικού σχεδίου υγείας και τις δικαστικές αποφάσεις για τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων.
Ανέφερε ότι κατά τα πρώτα έτη του συστήματος η κυβέρνηση αναμένεται να καλύψει τα ελλείμματα των αυτόνομων δημόσιων νοσοκομείων μέχρις ότου επιτευχθεί ένα επίπεδο παραγωγικότητας και αποδοτικότητας ως προς το κόστος ώστε οι δαπάνες τους να καλύπτονται από έσοδα.
Αναφορικά με την εκκρεμούσα απόφαση για τους μισθούς των δημοσίων, ο κ. Παντελή σημείωσε ότι υλοποίηση της απόφασης του διοικητικού δικαστηρίου για τις αποκοπές στους μισθούς των δημόσιων υπαλλήλων θα κοστίσει στο κράτος €800 εκ. στα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Αντίθετα, σημείωσε, θετικά θα επηρεάσουν την οικονομία τα έσοδα από την κρατική εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων.
Για τη δυναμική του χρέους, ο κ. Παντελή επεσήμανε ότι είναι ευνοϊκή λόγω της ανάπτυξης,
του θετικού δημοσιονομικού ισοζυγίου και των χαμηλών επιτοκίων.
«Η ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους, δείχνει ότι η υποχώρηση του χρέους παραμένει ανθεκτική με πιο αργό ρυθμό. Η τρέχουσα πολιτική που ακολουθείται είναι τα ρευστά διαθέσιμα να καλύπτουν τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες για τους επόμενους 9 μήνες», ανέφερε.
Ο γενικός διευθυντής του ΥΠΟΙΚ έκανε επίσης αναφορά στη βελτίωση του τραπεζικού τομέα.
Στις προκλήσεις και τα ratings
Ο Διευθυντής Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Γιώργος Κυριάκου σημείωσε ότι παραμένουν σημαντικές προκλήσεις στην οικονομία, παρά την πρόοδο, όπως το υψηλό επίπεδο ΜΕΔ, το υψηλό επίπεδο ιδιωτικού και δημόσιου χρέους και οι κυβερνητικές αξιολογήσεις που είναι οριακά στην επενδυτική κατηγορία.
Ο κ. Κυριάκου αναφέρθηκε επίσης στο αβέβαιο εξωτερικό περιβάλλον με επιβράδυνση της ζώνης του ευρώ, τον εμπορικό πόλεμο και το Brexit.
Επεσήμανε ότι αφενός οι τρέχουσες εξελίξεις είναι σχετικά ευνοϊκές δεδομένης ιδίως της αβεβαιότητας στο εξωτερικό περιβάλλον καθώς «η σημερινή συγκυρία προσφέρει μια καλή ευκαιρία να σκεφτείς και να σχεδιάσεις προσεκτικά για πολιτικές για την αντιμετώπιση των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων κινδύνων και προκλήσεις».
«Από την άλλη πλευρά», τόνισε, η σχετικά καλή τρέχουσα συγκυρία μπορεί επίσης να ενεργήσει ως παράγοντας που προκαλεί εφησυχασμό. Αυτό θα ήταν απογοητευτικό, καθώς η η οικονομία εξακολουθεί να έχει μια σειρά σημαντικών τρωτών σημείων», υπογράμμισε.
Ανάγκες απομόχλευσης 20% ΑΕΠ
Ο οικονομολόγος του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου και πρώην εκτελεστικός σύμβουλος της ΚΤ Γιώργος Συρίχας ανέφερε ότι το ψηλό χρέος κάνει την οικονομία πιο ευάλωτη σε σοκ αρνητικής ανάπτυξης.
Έκανε αναφορά σε στοιχεία της Eurostat σύμφωνα με τα οποία η Κύπρος έχει το δεύτερο πιο ψηλό ιδιωτικό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ μετά το Λουξεμβούργο αλλά και στοιχεία της Κομισιόν ότι η Κύπρος έχει ανάγκες απομόχλευσης τουλάχιστον 20% του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΚΟΕ, η ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας θα ανέλθει στο 3,4% το 2019 και στο 2,8% το 2020.
Ο ειδικός σύμβουλος του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου της Τράπεζας Κύπρου Μίκης Χατζήμιχαηλ ανέφερε ότι οι παγκόσμιες οικονομικές και δημοσιονομικές προοπτικές και η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ θα επηρεάζουν θετικά την κυπριακή οικονομία λόγω χαμηλού κόστους δανεισμού, ευνοώντας τους εγχώριους δανειολήπτες.
Αντίθετα, επεσήμανε, αρνητικά επηρεάζονται οι καταθέτες τα χαμηλά ή αρνητικά επιτόκια καταθέσεων, οι τράπεζες, λόγω της πλεονάζουσας ρευστότητας και των αρνητικών επιτοκίων καταθέσεων στην ΕΚΤ, τις χαμηλές αποδόσεις ομολόγων και τα χαμηλά καθαρά επιτοκιακά περιθώρια.
Αρνητικά επηρεάζονται ακόμα συνταξιούχοι, συνταξιοδοτικά ταμεία και επενδυτές από τις «διαστρεβλωμένες» τιμές των περιουσιακών στοιχείων και τις εξαιρετικά χαμηλές αποδόσεις των ομολόγων, η εξαγωγική ζήτηση, οι αφίξεις τουριστών και τα έσοδα από τον τουρισμό.
