Η χαμηλή παραγωγικότητα και το υψηλό ιδιωτικό χρέος, την ώρα που αυξάνονται οι εξωτερικές προκλήσεις, αποτελούν τα «αγκάθια» της κυπριακής οικονομίας, όπως επισημαίνονται σε έκθεση του Εκτελεστικού Συμβουλίου Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης με την Κύπρο, στη βάση του άρθρου 4 του καταστατικού του.
Παράλληλα επισημαίνει ότι η παραγωγικότητα παραμένει αδύναμη, αντανακλώντας θεσμικές δυσκολίες και τον χαμηλό ρυθμό υιοθέτησης της τεχνολογίας, καθώς και το γεγονός ότι το ιδιωτικό χρέος παραμένει υψηλό εν μέσω συνεχιζόμενων προκλήσεων όσον αφορά τον δανεισμό.
Όπως αναφέρεται, δεδομένων των σημαντικών καθοδικών κινδύνων, το ΔΝΤ ενθαρρύνει τη συνέχιση των σταθερών προσπαθειών για αντιμετώπιση των κληροδοτημάτων της κρίσης, συνεχίζοντας τη μείωση των τρωτών σημείων του χρέους και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημοσίων δαπανών, αυξάνοντας τις δυνατότητες ανάπτυξης της οικονομίας και την ενσωμάτωση.
Οι εξωτερικοί κραδασμοί ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την προοπτική της οικονομίας
Το ΔΝΤ αναφέρεται στην επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης στην Κύπρο, μετά την ταχεία ανάκαμψη και εν μέσω επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας και της αβεβαιότητας που σχετίζεται με το Brexit.
Όπως αναφέρεται, οι κίνδυνοι για την οικονομική προοπτική της Κύπρου επικεντρώνονται κυρίως στην προοπτικές των μεγαλύτερων από τους αναμενόμενους εξωτερικούς κραδασμούς.
Ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε, οι δημοσιονομικές επιδόσεις ήταν ισχυρές με το βασικό πρωτογενές πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης να αυξάνεται σε 5,4% του ΑΕΠ το 2018. Οι πληθωριστικές πιέσεις παρέμειναν χαμηλές και το ποσοστό ανεργίας συνέχισε να μειώνεται, πλησιάζοντας σε επίπεδα προ της κρίσης.
Ενώ ο τραπεζικός τομέας έχει κάνει σημαντική πρόοδο, αναφέρεται, οι προκλήσεις παραμένουν με τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ) στο 30% των δανείων, να παραμένουν μεταξύ των υψηλότερων ποσοστών στην Ευρώπη.
Η χαμηλή παραγωγικότητα, προστίθεται, και οι πολιτικές πιέσεις για χαλάρωση βασικών μεταρρυθμίσεων δημιουργούν αρνητικές προοπτικές.
Οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές παραμένουν ισχυρές, όπως αναφέρεται, παρά την αύξηση των εξωτερικών κινδύνων. Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ προβλέπεται να μετριαστεί σε περίπου 3% το 2019-20, (3,1% το 2019 και 2,9% το 2020) με την υποστήριξη του κατασκευαστικού τομέα και του τομέα των υπηρεσιών.
Μεσοπρόθεσμα, η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να επιβραδύνει στο περίπου 2,5%. Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να παραμείνει ανθεκτική, ωστόσο στο πλαίσιο της σύσφιξης των συνθηκών της αγοράς εργασίας και τη σταδιακής ανάκτηση των δανείων.
Το δημόσιο χρέος προβλέπεται να μειωθεί στο 65% του ΑΕΠ έως το 2024, λόγω του συνεχούς υψηλού πρωτογενούς πλεονάσματος.
Οι δομικές αλλαγές, κλειδί, για την μεσοπρόθεσμα ανάπτυξη
Το ΔΝΤ χαιρετίζει τις ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις της Κύπρου και τονίζει την ανάγκη να συνεχιστεί η μείωση των κινδύνων βιωσιμότητας του χρέους και να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των δαπανών. Επισημαίνεται η ανάγκη περιορισμού της αύξησης των δαπανών κυρίως, ιδίως εκείνων που αφορούν το κρατικό μισθολόγιο, ώστε να διατηρηθεί σταθερά το χρέος σε καθοδική πορεία και η διατήρηση των παραγωγικών δαπανών.
Επίσης οι αρχές προτρέποντας να αυξήσουν την αποδοτικότητα στην εκπαίδευση και να αυξήσουν την επένδυση στην τεχνολογική καινοτομία και το ανθρώπινο κεφάλαιο, ώστε να επιτευχθεί μια ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, κυρίως ανάμεσα στους νέους.
Η διαχείριση των κινήτρων και του κόστους των υπηρεσιών, καθώς και η διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας του τομέα της δημόσιας υγείας είναι καθοριστικής σημασίας για τον έλεγχο των δημοσιονομικών κινδύνων από το Εθνικό Σύστημα Υγείας που εφαρμόστηκε πρόσφατα, όπως επισημαίνεται.
Όπως αναφέρεται, οι δομικές αλλαγές είναι κλειδί στην αύξηση της δυνατότητας μεσοπρόθεσμης ανάπτυξης.
Δεδομένης της χαμηλής αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας και των προκλήσεων όσον αφορά τις επενδύσεις και την οικονομική αποδοτικότητα, ζητούνται πολιτικές για τη στήριξη της μεγαλύτερης διαφοροποίησης της αγοράς, του ανταγωνισμού και της υιοθέτησης της τεχνολογίας
Υπογραμμίζεται επίσης η σημασία της συνέχισης της επίλυσης του προβλήματος των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) και αποκατάστασης της βιωσιμότητας του δανεισμού.
Τονίζεται η ανάγκη της ύπαρξης και σωστής λειτουργίας μιας εργαλειοθήκης για αντιμετώπιση των ΜΕΔ, που θα περιλαμβάνει ένα αξιόπιστο πλαίσιο εκποιήσεων σε συνδυασμό με μεταρρυθμίσεις στο δικαστικό σύστημα.
Τονίζεται επίσης η ανάγκη να συνεχιστεί η ενίσχυση του εποπτικού και του κανονιστικού πλαισίου για τις εταιρείες διαχείρισης πιστώσεων και να οριστικοποιήσει η δομή διακυβέρνησης της κρατικής ΚΕΔΙΠΕΣ.
Υπογραμμίζεται επίσης η σημασία της ελαχιστοποίησης των “ηθικών κινδύνων” που ενυπάρχουν στο σχέδιο ΕΣΤΙΑ.
Σημειώνεται ακόμα η ανάγκη ευρύτερων προσπαθειών για την περαιτέρω ενίσχυση των ισολογισμών και της κερδοφορίας των τραπεζών και ότι οι τράπεζες πρέπει να συνεχίσουν να διατηρούν τις κατάλληλες προβλέψεις και τα κεφαλαιακά αποθέματα ασφαλείας. Για τη μείωση των πιέσεων στην κερδοφορία, οι τράπεζες ενθαρρύνονται να διατηρούν χαμηλότερους δείκτες κόστους προς έσοδα, μέσω της διαφοροποίησης των εισοδηματικών πηγών, του εξορθολογισμού της λειτουργία και της υλοποίησης λύσεων ψηφιοποίησης.
Επισημαίνεται επίσης ότι οι μακροοικονομικοί κίνδυνοι από την αγορά ακινήτων φαίνονται περιορισμένοι, ωστόσο δικαιολογούν στενή παρακολούθηση.
Πηγή: ΚΥΠΕ
