Κομισιόν: Ανάπτυξη κατά 2,9% στην Κύπρο το 2019

Σύμφωνα με τις προβλέψεις, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ προβλέπεται να φτάσει το 2,9% για το 2019, 2,6% για το 2020 και 2,3% για το 2021. Η ανεργία θα συνεχίσει να μειώνεται από 7,2% το 2019 σε 6,3% το 2020 και 5,7% το 2021, ενώ το δημόσιο χρέος αποκλιμακώνεται περαιτέρω σε 93,8% το 2019, 87,8% το 2020 και 81,8% το 2021. Ο πληθωρισμός θα είναι 0,6% το 2019, 0,7 το 2020 και 1,3% το 2021 και το πλεόνασμα του δημόσιου προϋπολογισμού θα παραμείνει υψηλό στο 3,7%, 2,6% και 2,4% για τα τρία έτη της πρόβλεψης.

Όμως η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι το ρίσκο για τις δημοσιονομικές προοπτικές “βαραίνει προς την αρνητική πλευρά”, εξηγώντας ότι “τα βασικά ρίσκα περιλαμβάνουν τις δικαστικές υποθέσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην ανατροπή των περικοπών των αμοιβών των δημόσιων υπηρεσιών που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης, καθώς και το ενδεχόμενο έλλειμμα της δημόσιας υγειονομικής περίθαλψης κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων του εθνικού συστήματος υγείας”.

Περαιτέρω η Κομισιόν προβλέπει ότι “η δυνητική πραγματοποίηση (πληρωμή) ενδεχόμενων υποχρεώσεων παραμένει ένας σημαντικός κίνδυνος για τα δημόσια οικονομικά”, αλλά “τα θετικά ταμειακά υπόλοιπα από τις προκύπτουσες οντότητες της Συνεργατικής Τράπεζας (CCB)” μπορούν να βοηθήσουν θετικά.

Ειδικότερα, η Κομισιόν προβλέπει ότι “η οικονομική ανάπτυξη της Κύπρου παραμένει ισχυρή, αλλά πρόκειται να μετριαστεί σταδιακά, κυρίως εξαιτίας εξωτερικών χτυπημάτων”.

Σημειώνει ότι “η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να παραμείνει η βασική κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης, η οποία θα υποστηριχθεί από την ιδιωτική κατανάλωση και τη βελτίωση της αγοράς εργασίας, ενώ ο πληθωρισμός θα παραμείνει υποτονικός”.

“Ο προϋπολογισμός της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να παραμείνει πλεονασματικός και το δημόσιο χρέος να υποχωρήσει σταθερά από το 2019 και μετά” όμως σύμφωνα με την πρόβλεψη “οι κίνδυνοι για τις δημοσιονομικές προοπτικές βαραίνουν κυρίως προς την αρνητική πλευρά”.

Η Κομισιόν αναφέρει ότι “μετά την επίτευξη του 4,1% το 2018, ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ επιβραδύνθηκε το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους”. “Η αδυναμία προήλθε κυρίως από το εξωτερικό περιβάλλον, ενώ η εγχώρια ζήτηση παρέμεινε ικανοποιητική”, σημειώνει και υπενθυμίζει ότι “οι μετωπικοί άνεμοι από το εξωτερικό αναμένεται να συνεχιστούν και να οδηγήσουν σε πιο μέτρια ανάπτυξη σε σχέση με τον προβλεπόμενο ορίζοντα, ο οποίος προβλέπεται να φτάσει στο 2,9% % το 2020 και 2,3% το 2021”.

Κατά την Κομισιόν, η ιδιωτική κατανάλωση θα πρέπει να συνεχίσει να παρέχει ισχυρή στήριξη για την ανάπτυξη, καθώς το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα συνεχίζει να αυξάνεται, το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε το 2019, φθάνοντας στο 6,8% τον Αύγουστο, ενώ οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα αυξήθηκαν μόνο μετρίως. Αυτό οφείλεται στην “χαλαρότητα στην αγορά εργασίας” παρά τα υψηλά ποσοστά απασχόλησης σε ορισμένους τομείς, “όπως στον τομέα των κατασκευών και του τουρισμού “, σημειώνει η Κομισιόν.

Ωστόσο, τονίζει ότι “οι μισθοί του δημόσιου τομέα αυξήθηκαν πολύ περισσότερο, κυρίως αντανακλώντας την αύξηση του μισθολογίου για τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης (με την έναρξη του εθνικού συστήματος υγείας) και τη σταδιακή κατάργηση των περικοπών των μισθών που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης”. Σημειώνει δε ότι αυτό “ενδέχεται να παράσχει σταθερή υποστήριξη τόσο για ιδιωτική όσο και για δημόσια κατανάλωση”.

Επιπλέον, η Κομισιόν δηλώνει ότι “η επενδυτική δραστηριότητα το 2019 ήταν ισχυρή, ιδιαίτερα στον τομέα των κατασκευών”. Ο τομέας αυτός επωφελήθηκε σε μεγάλο βαθμό από το καθεστώς “ιθαγένεια με επενδύσεις “, το οποίο οδήγησε σε σημαντικές άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) επικεντρωμένες στον τομέα των ακινήτων. “Οι αυστηρότερες απαιτήσεις του Σχεδίου προκάλεσαν την προεφοδιασμό των αιτήσεων και συνεπώς και τις άμεσες ξένες επενδύσεις κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους πριν από την έναρξη ισχύος τους · ως εκ τούτου αναμένεται επιβράδυνση κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους”, καταγράφει η Κομισιόν.

Οι καθαρές εξαγωγές ήταν “αρνητικές κατά το πρώτο εξάμηνο του 2019” και “αναμένεται να συνεχίσουν να επιβραδύνουν την ανάπτυξη”. Ο τουρισμός, “η ναυαρχίδα της βιομηχανίας και ο σημαντικότερος εξαγωγέας υπηρεσιών”, σημείωσε πτώση των εσόδων, οδηγούμενη από πολλούς παράγοντες: “πρώτον, οι τουρίστες από το Ηνωμένο Βασίλειο – η σημαντικότερη τουριστική αγορά για την Κύπρο – υπέστησαν την υποτίμηση της  στερλίνας έναντι του ευρώ, δεύτερον, ο ανταγωνισμός από τους φθηνότερους γειτονικούς προορισμούς οδήγησε σε μείωση των ρωσικών αφίξεων τουριστών (η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά) και τέλος, τα συνεχιζόμενα προβλήματα πρόσβασης στην αεροπλοΐα οδήγησαν σε συρρίκνωση των αφίξεων Γερμανών κατά περίπου ένα πέμπτο”. Οι εισαγωγές ωστόσο αναμένεται να αυξηθούν παράλληλα με την έντονη εγχώρια ζήτηση.

Η Επιτροπή προβλέπει ότι “ορισμένοι από τους προαναφερθέντες παράγοντες αναμένεται να επιμείνουν, ενώ η επιβράδυνση της παγκόσμιας ζήτησης σε συνδυασμό με την πτώχευση της ταξιδιωτικής εταιρείας Thomas Cook ενδέχεται να επιβαρύνουν περαιτέρω την κατάσταση στον τομέα του τουρισμού”. Επιπλέον, “η εξάρτηση της οικονομίας από ξένους πόρους αφήνει έντονα εκτεθειμένη στις δυσμενείς εξωτερικές εξελίξεις”.

Ο πληθωρισμός παραμένει υποτονικός και αναμένεται να φτάσει κατά μέσο όρο 0,6% το 2019 και 0,7% το 2020 και να φθάσει το 1,3% το 2021.

“Οι πληθωριστικές πιέσεις οφείλονται κυρίως στις κατηγορίες των υπηρεσιών και των μη επεξεργασμένων ειδών διατροφής”, αναφέρει. Ο πληθωρισμός στον ενεργειακό τομέα παρουσιάζει φθίνουσα πορεία μετά από μια περίοδο σημαντικών αυξήσεων, ο δε βασικός πληθωρισμός παραμένει υποτονικός, αν και αυξάνεται, αντανακλώντας τη γενική συγκρατημένη αύξηση των μισθών, λόγω της συνεχιζόμενης ύπαρξης περιθωρίων στην αγορά εργασίας και της σημερινής χαμηλής τιμής του πετρελαίου, γεγονός που θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές ενέργειας “, σημειώνει η Κομισιόν.

Το αρχικό ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να σημειώσει θετικό πλεόνασμα περίπου 3,7% του ΑΕΠ το 2019, μετά από προσωρινό έλλειμμα 4,4% του ΑΕΠ το 2018 που οφείλεται στα έκτακτα μέτρα στήριξης που σχετίζονται με την πώληση της Συνεργατικής Τράπεζας.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις, η δημοσιονομική επίδοση της Κύπρου θα παραμείνει ισχυρή, λόγω της σχετικά ισχυρής ανάπτυξης του ΑΕΠ και της βελτίωσης της αγοράς εργασίας. Μετά το αναμενόμενο πλεόνασμα του ΑΕΠ του 3,7% το 2019, το πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να μειωθεί στο 2,6% 2020 και 2,4% το 2021 “, εξηγεί η Κομισιόν.

Επιπλέον, τα κρατικά έσοδα αναμένεται να αυξηθούν έντονα το 2019 και τα επόμενα δύο χρόνια, λόγω της ισχυρής είσπραξης των φόρων και της σημαντικής αύξησης των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης λόγω των υψηλότερων συνεισφορών και της εισαγωγής του Εθνικού Συστήματος Ασφάλισης Υγείας (NHIS) . ”

Ωστόσο, “τα αυξανόμενα έσοδα θα αντισταθμιστούν περισσότερο από την αύξηση των δαπανών το 2020 και το 2021”.

“Αυτό οφείλεται κυρίως στη σταδιακή αναστροφή των περικοπών των μισθών που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης, στην εισαγωγή του καθεστώτος ΕΣΤΙΑ για τη στήριξη των μη εξυπηρετούμενων δανείων και των αλλαγών στη στατιστική αντιμετώπιση του επιδόματος υπογραφής για την αναζήτηση υδρογονανθράκων.”

“Το διαρθρωτικό πλεόνασμα του προϋπολογισμού προβλέπεται να μειωθεί κατά την περίοδο πρόβλεψης από 1,5% του ΑΕΠ το 2019 σε 0,5% το 2020, αντανακλώντας κυρίως το μεγάλο θετικό κενό παραγωγής”, αναφέρει.

Τέλος, “μετά τη σημαντική αύξηση του δημόσιου χρέους το 2018, λόγω της εφάπαξ κυβερνητικής στήριξης προς τον τραπεζικό τομέα, ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ προβλέπεται να μειωθεί στο 93,8% το 2019, στο 87,8% το 2020 και 81,8% το 2021 “. Η μείωση οφείλεται κυρίως στα προβλεπόμενα πρωτογενή πλεονάσματα του προϋπολογισμού, στην ισχυρή αύξηση του ΑΕΠ και στην ενεργό διαχείριση του χρέους. Η Κύπρος επέστρεψε εκ των προτέρων το ρωσικό δάνειο τον Σεπτέμβριο του 2019 και σχεδιάζει να αποπληρώσει το δάνειο του ΔΝΤ πρόωρα το 2020, καταγράφει η Κομισιόν.