Ομόφωνα η Ολομέλεια της Βουλής ψήφισε τον προϋπολογισμό του Ταμείου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΑΠΕ και ΕΞ.Ε) για το 2021. Υπέρ ψήφισαν 41 βουλευτές. Η συζήτηση, ωστόσο, περιείχε και αρκετές επικρίσεις από πλευράς βουλευτών για μη κάλυψη των στόχων, ενώ λόγος έγινε και για σκάνδαλα.
Ο προϋπολογισμός προβλέπει συνολικές δαπάνες ύψους €48.661.901 και συνολικά έσοδα ύψους €22.692.662.
Σύμφωνα με την έκθεση της αρμόδιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής που συνοδεύει τον προϋπολογισμό, το ταμείο αποτελεί το κύριο χρηματοδοτικό εργαλείο της Δημοκρατίας για την προώθηση των ΑΠΕ και ΕΞ.Ε με σκοπό την επίτευξη των δεσμευτικών στόχων της, όπως καθορίζονται στις σχετικές ευρωπαϊκές Οδηγίες. Με βάση πρόσφατα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Δημοκρατία, παρ’ όλο που έχει καλύψει τον υποχρεωτικό στόχο, ώστε από τη συνολική κατανάλωση ενέργειας το 20% να προέρχεται από ΑΠΕ, δεν έχει καταφέρει ακόμη, όπως η πλειονότητα των κρατών μελών, να καλύψει και τον στόχο του 10% για αξιοποίηση των ΑΠΕ και στον τομέα των μεταφορών.
Το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του ταμείου που χρηματοδοτούν τα πιο πάνω αναφερόμενα σχέδια χορηγιών προέρχεται από την επιβολή του τέλους κατανάλωσης, το οποίο ρυθμίζεται σε σχετικούς κανονισμούς και υπολογίζεται σε 0,5 ευρωσέντ ανά κιλοβατώρα επί της αναγεγραμμένης στον σχετικό λογαριασμό ή τιμολόγιο κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, που εκδίδεται από τον παροχέα ηλεκτρικής ενέργειας.
Σε παρέμβασή του κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων, Συνεργασία Πολιτών Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, ανέφερε ότι η υπηρεσία ενέργειας έπρεπε κάθε χρόνο να αναβαθμίζει ενεργειακά το 3% των δημοσίων κτηρίων, κάτι που δεν έπραξε. Παράλληλα είπε ότι δεν προωθήθηκε όπως θα έπρεπε η υγραεριοκίνηση, ούτε τα φωτοβολταϊκά στις οροφές των σπιτιών, ενώ δόθηκαν τα μεγάλα φωτοβολταϊκά έργα σε «γνωστούς και φίλους». Είπε επίσης ότι υπήρξαν προβλήματα και στις αιτήσεις για θερμομόνωση. Ανέφερε ακόμα ότι η Κύπρος έμεινε πίσω στη χρήση ΑΠΕ στις μεταφορές και το κόστος θα το πληρώσουν ακριβά οι πολίτες, αφού οι τιμές των ρύπων έχουν φτάσει στα ύψη.
Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους ανέφερε ότι η Κύπρος είναι πολύ πίσω στους στόχους που έπρεπε να είχε πετύχει και ότι τα ίδια τα κυβερνητικά κτήρια δεν έχουν τοποθετήσει σημεία φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα ανέφερε ότι ενώ τον Νοέμβριο του 2019 η Επιτροπή Ενέργειας θεώρησε αδιανόητο να μπορεί ο εκάστοτε Υπουργός να αυξάνει το τέλος ΑΠΕ όποτε θέλει και τροποποίησαν αυτή την πρόνοια, το Υπουργείο Ενέργειας είχε συμπεριλάβει τα άρθρα αυτά και στον προϋπολογισμό του 2021 και χρειάστηκε να παρέμβει η Υπουργός Ενέργειας. Είπε επίσης ότι θα ξεκινήσουν στα μέσα του 2021 στην Επιτροπή Ενέργειας τη συζήτηση μαζί με το Υπουργείο της νέας πρότασης της Κυβέρνησης για το τέλος ΑΠΕ. Πρόσθεσε ότι είναι ανησυχητικό ότι η Υπουργός Ενέργειας ανέφερε ότι το 2022 θα εξαντληθεί το αποθεματικό του Ταμείου με το σημερινό τέλος 0,50 σεντ ανά κιλοβατώρα. Έκανε έκκληση η Κυβέρνηση να βρει τη μεθοδολογία για υπολογισμό του τέλους ΑΠΕ που θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του ταμείου χωρίς να επιβαρύνεται ο καταναλωτής.
Είπε επίσης ότι ο στόχος για ΑΠΕ 10% στις μεταφορές μέχρι το 2020 δεν έχει επιτευχθεί και θα επιβληθούν στην Κύπρο τεράστια πρόστιμα. Πρόσθεσε ότι η αγορά βιοκαυσίμων για επίτευξη αυτού του στόχου έχει αυξήσει πολύ το κόστος των καυσίμων. Ανέφερε επίσης ότι απαιτείται εκπόνηση ολοκληρωμένου σχεδιασμού για τις ΑΠΕ από την Κυβέρνηση κάτι που δεν υπάρχει με αποτέλεσμα να πληρώνουν την προχειρότητα και ανικανότητα οι πολίτες.
Ο βουλευτής του ΕΛΑΜ Λίνος Παπαγιάννης αναφέρθηκε σε δημοσιεύματα στον Τύπο για σκάνδαλα με τις ΑΠΕ, τα οποία, όπως είπε έχουν μείνει χωρίς καμιά εξιχνίαση.
Ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος ανέφερε ότι η μη κάλυψη των στόχων που τέθηκαν για τις ΑΠΕ από την ΕΕ επιφέρουν βαρύ πρόστιμο στης Δημοκρατία. Ανέφερε ακόμα ότι η ΕΔΕΚ εδώ και αρκετά χρόνια κατέθεσε σειρά ολοκληρωμένων προτάσεων χωρίς να έχει την ανάλογη ανταπόκριση, όπως για ειδικό πρόγραμμα για ανάπτυξη δημοσίων κτηρίων με συγκεκριμένες ενεργειακές προδιαγραφές που θα βοηθούσαν στην κάλυψη των στόχων αλλά και στην εξοικονόμηση ενοικίων από ακατάλληλα κτήρια. Είπε επίσης ότι από το 2018 ζητούσαν φωτοβολταϊκά για κατοίκους ορεινών περιοχών και η Κυβέρνηση μόλις φέτος συμπεριέλαβε την πρόταση αυτή. Και ενώ όπως είπε το ποσό θα καλυφθεί από ευρωπαϊκά προγράμματα η πλειοψηφία των βουλευτών έχει δεσμεύσει το συγκεκριμένο κονδύλι από τον προϋπολογισμό. Ζήτησε να γίνουν οι ανάλογες ενέργειες από την Κυβέρνηση για αποδέσμευσή του.
Ακόμα αναφέρθηκε στην πρόταση της ΕΔΕΚ για ανάπτυξη φωτοβολταϊκών συστημάτων για δωρεάν ρεύμα οδικού φωτισμού και αντλιοστασίων στις κοινότητες.
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλία, είπε ότι αυτό που συμβαίνει στην Κύπρο είναι εξωφρενικό με τεράστια ευθύνη της Κυβέρνησης και με αποτέλεσμα η Κυπριακή Δημοκρατία να έχει πληρώσει πάνω από 206 εκ. ευρώ σε ρύπους την τελευταία εξαετία. Πρόσθεσε ότι τα λεφτά για τις ΑΠΕ “πετάχτηκαν στις ανεμογεννήτριες”, ενώ η Κύπρος δεν αξιοποίησε τον άφθονο ήλιο που διαθέτει σε σπίτια και δημόσια κτήρια. Έκανε επίσης λόγο για “καρτέλ εισαγωγής πετρελαιοειδών”.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Ανδρέας Κυπριανού είπε ότι είναι λανθασμένη η εντύπωση ότι η Κύπρος δεν έχει πετύχει τους στόχους της σε σχέση με τις ΑΠΕ. Η Κύπρος, πρόσθεσε, έχει υπερκαλύψει όλους τους στρατηγικούς στόχους της για το 2020. Αυτό που δεν καλύφθηκε, είπε, όπως δεν καλύφθηκε και από άλλα 23 κράτη-μέλη είναι το 10% που είναι ο στόχος των μεταφορών, αφού η Κύπρος δεν διαθέτει δημόσιες συγκοινωνίες, μετά και μια αποτυχημένη προσπάθεια που είχε κάνει η προηγούμενη Κυβέρνηση. Εξέφρασε επίσης της βεβαιότητα ότι η ΕΕ θα αναθεωρήσει το πρόστιμο που προτίθεται να επιβάλει στις ευρωπαϊκές χώρες, αφού πολλές από αυτές δεν έχουν πιάσει τον στόχο.
Όσον αφορά το τέλος ΑΠΕ είπε ότι διατηρείται στα 0,5 σεντ ανά κιλοβατώρα παρόλο που ο προϋπολογισμός ήταν ελλειμματικός. Πρόσθεσε ότι για πρώτη φορά Υπουργός Εμπορίου έρχεται στη Βουλή για να ξεκινήσει συζήτηση με την Επιτροπή ώστε να βρουν τη φόρμουλα για τον καθορισμό του τέλους ΑΠΕ.
Παράλληλα έκανε λόγο για τεράστια πράσινα συμφέροντα και είπε ότι δεν πρέπει να καταστρέφεται η κυπριακή φύση για να δημιουργούνται μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα.
Προϋπολογισμός ΔΣΜΚ
Παράλληλα ο Ολομέλεια ψήφισε ομόφωνα με 47 ψήφους υπέρ η τον προϋπολογισμό του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου.
Ο προϋπολογισμός του ΔΣΜΚ για το έτος 2021, όπως αυτός είχε αρχικά κατατεθεί, προβλέπει συνολικές δαπάνες ύψους €6.641.000 και συνολικά έσοδα €4.165.400.
Πηγή: ΚΥΠΕ
