Ποια δάνεια θα μπορεί να αγοράσει η κυπριακή bad bank

Σε τροχιά υλοποίησης από το υπουργείο Οικονομικών βρίσκεται η ιδέα για δημιουργία για bad bank ως μετεξέλιξη της ΚΕΔΙΠΕΣ και ήδη άρχισε η ανταλλαγή απόψεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Οι  αντιδράσεις είναι θετικές αναφέρουν στο «Φ» πηγές του υπουργείου Οικονομικών και η συζήτηση επικεντρώνεται κυρίως στην αγοραία αξία των αναφερόμενων χαρτοφυλακίων, αξία η οποία δεν πρέπει να αξιολογηθεί ως άμεση ή έμμεση κρατική ενίσχυση προς τις τράπεζες και τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων καθώς και τις άμεσες / έμμεσες επιπτώσεις στα δημόσια oοικονομικά. Οι σκέψεις για να αναλάβει η ΚΕΔΙΠΕΣ το ρόλο της κακής τράπεζας άρχισαν να ωριμάζουν από το περασμένο καλοκαίρι, ωστόσο το υπουργείο γνώριζε πως για να γίνει ένα τέτοιο εγχείρημα, θα πρέπει οι επόπτες και ειδικά η γενική διεύθυνση ανταγωνισμού της ΕΕ (DGComp), να άρει τους περιορισμούς που έχει θέσει στην ΚΕΔΙΠΕΣ, η οποία συστάθηκε για να διαχειριστεί μόνο τα ΜΕΔ της πρώην συνεργατικής τράπεζας.

Η άρση των περιορισμών, θα πρέπει να γίνει με αλλαγή των νόμων που διέπουν τη σύσταση της ΚΕΔΙΠΕΣ κι αυτό μόνο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να το αποφασίσει και σε αυτή την περίπτωση το ΥΠΟΙΚ θα πρέπει να έχει διάλογο με τις Βρυξέλλες.

Το Υπουργείο Οικονομικών, εξετάζοντας τις δυνατότητες μετεξέλιξης της ΚΕΔΙΠΕΣ, η οποία είναι ήδη από τον Αύγουστο του 2018, Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων η οποία διαχειρίζεται σήμερα αποκλειστικά το χαρτοφυλάκιο περιουσιακών στοιχείων, κυρίως ΜΕΧ, της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας, σε μια εθνική εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, η οποία θα δύναται υπό προϋποθέσεις να προχωρά στην αγορά μη εξυπηρετούμενων δανείων από ένα ή περισσότερα πιστωτικά ιδρύματα ή από άλλες εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων.

Με βάση το επιχειρηματικό πλάνο της ΚΕΔΙΠΕΣ η μετεξέλιξη της σε εθνική εταιρεία περιουσιακών στοιχείων και υπό ορισμένες προϋποθέσεις θα μπορεί να δώσει κατά την περίοδο 2021-2023 μια σημαντική λύση στο θέμα των ΜΕΧ μέσω της ενδεχόμενης αγοράς από τα πιστωτικά ιδρύματα και τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων,  δάνεια  ύψους περίπου €1,5 με €2 δισ.

Προϋποθέσεις

Πιο συγκεκριμένα, η ΚΕΔΙΠΕΣ με την λήψη των σχετικών εγκρίσεων θα δύναται μέσω των διαθεσίμων της από τις εργασίες της (αναδιαρθρώσεις, πωλήσεις ακινήτων, πωλήσεις δανείων κλπ) και υπό προϋποθέσεις, να αγοράζει ΜΕΧ των τραπεζών για μια περίοδο 3 ετών. Πιο συγκεκριμένα:

(α) Τα δάνεια που θα δύναται να αγοράζει η ΚΕΔΙΠΕΣ θα πρέπει να ήταν ΜΕΧ στους ισολογισμούς των Τραπεζών κατά την 31/12/2019.

(β) Απαραίτητη προϋπόθεση ότι τα  δάνεια θα αγοράζονται στην αγοραία αξία τους στην βάση σχετικών εκτιμήσεων.

(γ) Οι ενδεχόμενες αγορές δανείων θα αφορούν αποκλειστικά δάνεια με εξασφάλιση την πρώτη  κατοικία ή την πρώτη επαγγελματική στέγη, με μέγιστη αγοραία αξία της εξασφάλισης τις €350.000.

Το μοντέλο του SSM

Ο σχεδιασμός  πρέπει να γίνει στη βάση του μοντέλου που επιθυμεί ο Εποπτικός Μηχανισμός (SSM): Οι εθνικές «κακές τράπεζες» πρέπει να είναι ιδιωτικές ή συνδυασμός ιδιωτικής και κρατικής συμμετοχής και αυτοχρηματοδοτούμενες.  Δεύτερο, τα κράτη να μην παραχωρούν κρατικές ενισχύσεις.  Τρίτο, οι τράπεζες να λειτουργούν κατά τρόπο που εξυπηρετούν τα χαρακτηριστικά του τραπεζικού συστήματος κάθε χώρας. Τέταρτο, να επικοινωνούν και να ελέγχονται από έναν πανευρωπαϊκό κόμβο δεδομένων από την ΕΚΤ και τον SSM. Πέμπτο, να διασφαλίζεται η διαφάνεια μεταξύ τραπεζών, επενδυτών, μετόχων και δανειοληπτών.

Τραπεζικοί προβληματισμοί

Τραπεζικές πηγές εξηγούσαν πως ένα άλλο σημαντικό σημείο είναι η τιμολόγηση των δανείων που θα μεταφερθούν. Η κόκκινη γραμμή είναι: Aν η «bad bank» αγοράσει ένα δάνειο σε αξία πάνω από την αντικειμενική αξία  (fair value) μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι κρατική ενίσχυση και προκαλέσει την αντίδραση της Ε.Ε. Από την άλλη, αν τα δάνεια αγοραστούν σε χαμηλότερες τιμές από αυτές που έχουν περάσει στους ισολογισμούς των τραπεζών, τότε οι τράπεζες θα υποστούν ζημιές. Ένα σημαντικό ερώτημα  αν οι κυπριακές τράπεζες, οι περισσότερες των οποίων έχουν ξεφορτωθεί μεγάλο μέρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους, είναι διατεθειμένες να συμμετάσχουν στη bad bank και με ποιους όρους.