Ο συνολικός λόγος φόρων προς ΑΕΠ, που σημαίνει το άθροισμα των φόρων και των καθαρών κοινωνικών εισφορών ως ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, διαμορφώθηκε στο 41,1% στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) το 2019, μείωση σε σύγκριση με το 2018 (41,2%), σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε σήμερα (29/10) η Eurostat, η στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στη ζώνη του ευρώ, τα φορολογικά έσοδα αντιστοιχούσαν στο 41,6% του ΑΕΠ το 2019, αμετάβλητα σε σύγκριση με το 2018. Στην Κύπρο, τα φορολογικά έσοδα αντιπροσώπευαν το 33,5% το 2018 και το 35,6% το 2019 – αυτή είναι η μεγαλύτερη αύξηση στην ΕΕ.
Ο λόγος φόρων προς ΑΕΠ διαφέρει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών, με το υψηλότερο μερίδιο φόρων και κοινωνικών εισφορών σε ποσοστό του ΑΕΠ το 2019 να καταγράφεται στη Γαλλία (47,4%), στη Δανία (46,9%) και στο Βέλγιο (45,9%), ακολουθούμενη από τη Σουηδία (43,6%), την Αυστρία (43,1%), την Ιταλία (42,6%) και τη Φινλανδία (42,3%).
Στο αντίθετο άκρο της κλίμακας βρίσκονται η Ιρλανδία (22,7%) και η Ρουμανία (26,8%), μπροστά από τη Βουλγαρία (30,3%), τη Λιθουανία (30,4%) και τη Λετονία (31,3%) που κατέγραψαν τις χαμηλότερες αναλογίες.
Σε σύγκριση με το 2018, ο δείκτης φόρων προς ΑΕΠ αυξήθηκε σε δώδεκα κράτη μέλη το 2019, με τη μεγαλύτερη αύξηση να παρατηρείται στην Κύπρο (από 33,5% το 2018 σε 35,6% το 2019), έναντι της Δανίας (από 45,1% σε 46,9% ).
Αντιθέτως, σημειώθηκαν μειώσεις σε δεκατρία κράτη μέλη, ιδίως στο Βέλγιο (από 47,1% το 2018 σε 45,9% το 2019), την Ελλάδα (από 42,7% σε 41,9%), τη Σουηδία (από 44,4% σε 43,6%) και τη Γαλλία (από 48,2% έως 47,4%).
Το 2019, οι καθαρές κοινωνικές εισφορές αποτελούσαν το μεγαλύτερο μέρος των φορολογικών εσόδων στην ΕΕ (που αντιστοιχεί στο 14,2% του ΑΕΠ), ακολουθούμενες από τους φόρους επί της παραγωγής και των εισαγωγών (13,7% του ΑΕΠ) και τους φόρους εισοδήματος και πλούτου (13,0%) .
Το 2019, το μερίδιο των φόρων επί της παραγωγής και των εισαγωγών ήταν υψηλότερο στη Σουηδία (όπου αντιπροσώπευαν το 22,2% του ΑΕΠ), την Κροατία (20,3%) και την Ουγγαρία (18,1%), ενώ ήταν χαμηλότερο στην Ιρλανδία (7,8%), τη Ρουμανία (10,7%) και Γερμανία (10,9%). Το ποσοστό αυτό ήταν 15,1% στην Κύπρο
Όσον αφορά τους φόρους που σχετίζονται με το εισόδημα και τον πλούτο, το υψηλότερο μερίδιο ήταν μακράν στη Δανία (30,7% του ΑΕΠ), μπροστά από τη Σουηδία (18,0%) και το Λουξεμβούργο (16,5%). Αντίθετα, η Ρουμανία (4,8%), η Βουλγαρία (5,5%), καθώς και η Κροατία και η Ουγγαρία (και τα 6,6%) κατέγραψαν τους χαμηλότερους φόρους εισοδήματος και πλούτου ως ποσοστό του ΑΕΠ. Το ποσοστό αυτό είναι 9,7% στην Κύπρο.
Οι καθαρές κοινωνικές εισφορές αντιπροσώπευαν μεγάλο ποσοστό του ΑΕΠ στη Γερμανία (17,3%), τη Γαλλία (16,8%) και τη Σλοβενία (16,0%), ενώ τα χαμηλότερα μερίδια παρατηρήθηκαν στη Δανία (0,8% του ΑΕΠ), τη Σουηδία (3,4%) και Ιρλανδία (4,5%). Το ποσοστό αυτό ήταν 10,7% στην Κύπρο.
Εν τω μεταξύ, το δεύτερο τρίμηνο του 2020, όταν τα κράτη μέλη συνέχισαν να εφαρμόζουν τα μέτρα περιορισμού του COVID-19, η πραγματική κατά κεφαλή κατανάλωση των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 10,7% στη ζώνη του ευρώ, μετά από μείωση 3,3% το προηγούμενο τρίμηνο. Αυτή η μείωση είναι η υψηλότερη από την αρχή των χρονολογικών σειρών το 1999. Το κατά κεφαλήν πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2020 κατά 3,2%, μετά από αύξηση 0,5% το πρώτο τρίμηνο.
Στην ΕΕ, η πραγματική κατά κεφαλή κατανάλωση των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 12,3% το δεύτερο τρίμηνο του 2020, μετά από μείωση 3,2% το προηγούμενο τρίμηνο. Αυτή η μείωση είναι η υψηλότερη από την αρχή των χρονολογικών σειρών το 1999. Το κατά κεφαλήν πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 4,8% το δεύτερο τρίμηνο του 2020, μετά από αύξηση 0,5% το πρώτο τρίμηνο του 2020.
Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020, το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 3,3% στη ζώνη του ευρώ και κατά 5,6% στην ΕΕ. Και στις δύο περιπτώσεις, ο κύριος λόγος ήταν η σημαντική μείωση των μισθών. Το ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασμα και το μικτό εισόδημα των νοικοκυριών και των εσόδων από ακίνητα (και άλλες τρέχουσες μεταβιβάσεις) συνέβαλαν επίσης αρνητικά. Αντίθετα, οι τρέχοντες φόροι και οι καθαρές κοινωνικές εισφορές είχαν ισχυρή θετική συμβολή που εξασθένισε τη μείωση του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος, ενώ η συμβολή των κοινωνικών παροχών ήταν επίσης θετική.
Το δεύτερο τρίμηνο του 2020, το ποσοστό αποταμίευσης αυξήθηκε κατά 8,0 εκατοστιαίες μονάδες στη ζώνη του ευρώ, σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο. Στην ΕΕ, αυξήθηκε κατά 8,3 ποσοστιαίες μονάδες. Το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών αυξήθηκε σε όλα τα κράτη μέλη, για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία (σε αυτά δεν περιλαμβάνεται η Κύπρος) για το δεύτερο τρίμηνο του 2020, εκτός από τη Σουηδία (-3,2 ποσοστιαίες μονάδες).
Οι υψηλότερες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στην Ιρλανδία (+18,1), στην Ισπανία (+12,3) και στην Πορτογαλία (+9,6), και οι χαμηλότερες στην Ιταλία (+3,7) και στην Τσεχία (+5,3).
Σε όλες τις περιπτώσεις, η αύξηση του ποσοστού αποταμίευσης εξηγείται από την έντονη μείωση των ατομικών καταναλωτικών δαπανών.
Η μείωση των ατομικών καταναλωτικών δαπανών των νοικοκυριών ήταν η πιο έντονη στην Ιρλανδία (-21,7%) και την Ισπανία (-20,3%). Ταυτόχρονα, το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε σε όλα τα κράτη μέλη εκτός από τη Δανία και την Ιρλανδία.
Τέλος, το δεύτερο τρίμηνο του 2020, το ποσοστό επενδύσεων μειώθηκε κατά 0,9 εκατοστιαίες μονάδες στη ζώνη του ευρώ και 0,7 εκατοστιαίες μονάδες στην ΕΕ. Μεταξύ των κρατών μελών για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα, οκτώ κράτη μέλη κατέγραψαν μείωση του ποσοστού επενδύσεων των νοικοκυριών, με τις υψηλότερες μειώσεις στην Ιρλανδία (-3,1 σελ), τη Γαλλία (-1,3) και την Ιταλία (-1,1). Αντιθέτως, το ποσοστό επένδυσης των νοικοκυριών αυξήθηκε στη Φινλανδία, τη Σουηδία και την Πορτογαλία και παρέμεινε σταθερό στη Δανία.
Πηγή: ΚΥΠΕ
