Η Ελλάδα ήταν η χώρα που επωφελήθηκε περισσότερο, από τη χρηματοδότηση του ESM, με την εξοικονόμηση προϋπολογισμού να φθάνει το 7,5% του ΑΕΠ το 2019, ή τα 14 δισεκατομμύρια Ευρώ, λόγω των προνομιακών όρων δανεισμού με τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια και τη μακρά περίοδο αποπληρωμής.
Αντίστοιχα η Κύπρος εξοικονόμησε 1,9% του ΑΕΠ της ή 0,4 δισεκατομμύρια Ευρώ, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ESM για το 2019, που υιοθέτησε σήμερα το διοικητικό του συμβούλιο.
Σύμφωνα με την έκθεση που υιοθέτησε το ΔΣ του ESM, “η επιδημία Covid-19 αναμένεται να έχει σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο, προσθέτοντας σημαντική αβεβαιότητα στις οικονομικές και δημοσιονομικές προοπτικές στις πέντε χώρες του προγράμματος, όπως και σε άλλα μέρη της Ευρώπης”.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η έκθεση αναφέρει ότι “μετά από μια δεκαετία προσαρμογής, η οικονομική ανάκαμψη σταθεροποιήθηκε το 2019. Η ανάπτυξη οφείλεται κυρίως στις καταναλωτικές δαπάνες και στις καθαρές εξαγωγές, ενώ η εγχώρια ζήτηση αυξήθηκε μετρίως. Η Ελλάδα πέτυχε τον δημοσιονομικό της στόχο για πέμπτη συνεχή χρονιά και ενίσχυσε την πρόσβαση στην αγορά. Η βελτιωμένη εμπιστοσύνη της αγοράς σε ένα καλό εξωτερικό περιβάλλον επέτρεψε στην Ελλάδα να προπληρώσει μέρος του χρέους της από το ΔΝΤ.
”Η συνέχιση της πορείας της μεταρρύθμισης που ακολουθείται από το πρόγραμμα θα εδραιώσει τα επιτεύγματα του οικονομικού και χρηματοπιστωτικού τομέα της Ελλάδας”, αναφέρει η έκθεση.
Όσον αφορά το μέλλον, η έκθεση προειδοποιεί ότι “οι πολιτικές ενίσχυσης της ανάπτυξης είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη μιας αειφόρου αναπτυξιακής πορείας, επίσης μέσω των δημόσιων επενδύσεων, ενισχύοντας παράλληλα την κοινωνική ασφάλεια και τηρώντας τους στόχους μετά το πρόγραμμα”.
Η έκθεση τονίζει ότι “η δυναμική της μεταρρύθμισης πρέπει να μεταφραστεί σε τολμηρές και συγκεκριμένες δράσεις για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, την ενίσχυση της παραγωγικότητας μέσω μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας και προϊόντων, την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης”.
Σε ό,τι αφορά τη Κύπρο, η έκθεση αναφέρει ότι “η οικονομία της Κύπρου αναπτύχθηκε με ταχύτερο ρυθμό το 2019 από τα άλλα Κ-Μ στη ζώνη του ευρώ και το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε περαιτέρω. Η σταθερή δημοσιονομική απόδοση μείωσε τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους και επέστρεψε το δημόσιο χρέος σε πτωτική πορεία. Η Κύπρος είχε ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης. Οι κεφαλαιακοί περιορισμοί που απορρέουν από τα υψηλά NPLs και τη χαμηλή κερδοφορία περιορίζουν τη συμβολή του τραπεζικού τομέα στην ανάπτυξη. Οι ενισχυμένες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες θα ενισχύσουν την πορεία ανάπτυξης της χώρας και θα μειώσουν την ευπάθειά της στο εξωτερικό περιβάλλον”, σημειώνει η έκθεση.
Από την πλευρά του ο Klaus Regling, Διευθύνων Σύμβουλος του ESM σημείωσε ότι “από τότε που ο κορωνοϊος έπληξε την Ευρώπη τον Μάρτιο του 2020, ζούμε σε έναν διαφορετικό κόσμο. Η έκρηξη της παγκόσμιας πανδημίας εξελίχθηκε γρήγορα σε μια πολυδιάστατη κρίση που διέκοψε όλους τους τομείς της ζωής. Για να επιβραδυνθεί η εξάπλωση του ιού και να αποφευχθεί η κατάρρευση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη και πέραν αυτής αναγκάστηκαν να οργανώσουν πρωτοφανείς αποκλεισμούς. Η δημόσια ζωή σταμάτησε, οι οικονομίες επιβραδύνθηκαν δραματικά και το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν έπεσε. Η συμβολή του ESM στην ευρωπαϊκή αντιμετώπιση κρίσεων είναι η πιστωτική γραμμή Πανδημικής Κρίσης, με βάση το υπάρχον προληπτικό πιστωτικό όριό του, διαθέσιμο σε όλα τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ σε όγκο 2% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος κάθε χώρας ως σημείο αναφοράς. Τα ευρωπαϊκά μέτρα θα ωφελήσουν ιδιαίτερα τις χώρες με λιγότερο δημοσιονομικό περιθώριο ελιγμών”.
Ο ESM δημιουργήθηκε πριν 10 χρόνια και χρηματοδότησε έξι προγράμματα βοήθειας σε πέντε χώρες: Ιρλανδία, Ελλάδα, Ισπανία, Κύπρος και Πορτογαλία.
Όπως αναφέρει η έκθεση “η Ελλάδα, η πιο ταραγμένη από τις πέντε χώρες του προγράμματος με μακροχρόνια συσσωρευμένα προβλήματα, έλαβε συνολική υποστήριξη 203,8 δισεκατομμυρίων ευρώ από το EFSF και τα δύο προγράμματα του ESM, πλέον του πρώτου προγράμματος 73 δισεκατομμυρίων ευρώ από την Ελληνική Δανειακή Διευκόλυνση και το ΔΝΤ , επιτρέποντας στη χώρα να μειώσει τις ανισορροπίες και να αποκαταστήσει την ανταγωνιστικότητα”.
“Τα πολύ χαμηλά επιτόκια των ταμείων διάσωσης για τα δάνεια και τις εξαιρετικά μεγάλες λήξεις τους εξοικονόμησαν για την Ελλάδα 14,1 δισεκατομμύρια ευρώ σε πληρωμές υπηρεσιών χρέους ή 7,5% του ΑΕΠ της μόνο στον προϋπολογισμό της για το 2019. Η Ελλάδα είχε παρόμοια μεγάλη εξοικονόμηση προϋπολογισμού τα τελευταία χρόνια. Αυτή η εντυπωσιακή επίδειξη αλληλεγγύης στη ζώνη του ευρώ δημιούργησε δημοσιονομικό χώρο για την Ελλάδα και, μαζί με τα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους μας, συνέβαλαν στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους της χώρας, καταγράφει η έκθεση.
Σε ό,τι αφορά την μεταρρύθμιση του ESM, η έκθεση αναφέρει ότι “πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας, οι Ευρωπαίοι ηγέτες είχαν ήδη εξετάσει μια σειρά από νέα καθήκοντα για τον ESM. Μια αναθεωρημένη Συνθήκη του ESM συμφωνήθηκε καταρχήν από την Ευρωομάδα, στο πλαίσιο της εμβάθυνσης της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης”.
“Μόλις επικυρωθεί η μεταρρυθμιστική συνθήκη από όλα τα κράτη μέλη, o ΕSM θα γίνει το στήριγμα του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης και μπορεί στη συνέχεια να παράσχει δάνειο για την εξυγίανση των τραπεζών σε περίπτωση εξάντλησης των ιδίων πόρων του Ταμείου Εξυγίανσης. Επιπλέον, ο ΕSM θα συμμετάσχει στο σχεδιασμό μελλοντικών προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένων των προϋποθέσεων, και θα παρακολουθεί την τήρηση από κοινού με την Κομισιόν. Η συνεργασία μεταξύ του ΕSM και της Koμισιόν έχει συμφωνηθεί σε μνημόνιο συνεργασίας. Ο ΕSM θα παρακολουθεί τις οικονομικές εξελίξεις σε όλα τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, ώστε να είναι πάντα έτοιμος να δράσει σε μια κρίση. Τέλος, η πρόσβαση στα προληπτικά πιστωτικά όρια του ΕΜΣ θα βελτιωθεί”.
Τέλος, η έκθεση σημειώνει για το ρόλο του ΕSM ότι χορηγώντας δάνεια σε προβληματικές χώρες όταν κανείς άλλος δεν είναι πρόθυμος, ο ΕSM επιτρέπει σε μια χώρα να κατανείμει το βάρος προσαρμογής για αρκετά χρόνια, μειώνοντας έτσι το βάρος για τους πολίτες. “Χωρίς αυτά τα δάνεια, η προσαρμογή θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εν μία νυκτί με ασύγκριτα περισσότερες κοινωνικές δυσκολίες για τη χώρα και τον πληθυσμό της”.
“Ως εκ τούτου, ο ΕSM προσφέρει σημαντικά κοινωνικά οφέλη σε χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα και τη ζώνη του ευρώ όταν διαφυλάσσει την οικονομική σταθερότητα”, αναφέρεται.
Πηγή: ΚΥΠΕ
