«Σοβαρή ύφεση» αναμένει ότι θα βιώσει η κυπριακή οικονομία το 2020, ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) Κωνσταντίνος Ηροδότου, λόγω της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού και στην Κύπρο.
«Οι προοπτικές της οικονομίας για το 2020 και μετά, έχουν επισκιαστεί δραματικά από τις αρνητικές εξελίξεις της πανδημίας του κορωνοϊού», τονίζει ο κ. Ηροδότου, σε εισαγωγικό του σημείωμα που περιλαμβάνεται στην ετήσια έκθεση της ΚΤΚ για το 2019, η οποία δόθηκε σήμερα στην δημοσιότητα.
Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας αναφέρει ότι στις προβλέψεις της ΚΤΚ του Δεκεμβρίου 2019 είχε επισημανθεί ότι γενικότερα εξακολουθούσαν να υφίστανται καθοδικοί κίνδυνοι για την κυπριακή οικονομία, οι οποίοι δυνητικά θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τη μελλοντική της πορεία.
Προσθέτει ότι παράγοντες όπως οι εξωτερικές γεωπολιτικές εξελίξεις (Brexit, εμπορικές εντάσεις κ.ά.), και το υψηλό επίπεδο ιδιωτικού χρέους σε συνάρτηση με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός τομέας, συνεχίζουν να αποτελούν πιθανούς κινδύνους, όπως υπογραμμίζει, «που θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε ακόμα και μετά την πανδημία, αλλά σε έκδηλα ακόμη μεγαλύτερο βαθμό».
Τα βήματα προόδου που επιτεύχθηκαν κατά το 2019, σύμφωνα με τον κ. Ηροδότου, «έδωσαν στήριξη στις γρήγορες και συντονισμένες ενέργειες της Κυβέρνησης και της ΚΤΚ για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της κρίσης της πανδημίας».
Αναφέρει ότι τα μέτρα που λαμβάνονται στοχεύουν στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων και του κόστους στα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και την πραγματική οικονομία και τονίζει πως «θα πρέπει και μετά την πάροδο της κρίσης, να παραμείνουμε προσηλωμένοι στην προσπάθεια πλήρους εξυγίανσης της οικονομίας και του τραπεζικού της συστήματος».
«Αυτό θα θέσει τις βάσεις πάνω στις οποίες μπορεί να βασιστεί μια μακροπρόθεσμη και ταυτόχρονα βιώσιμη, πορεία ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας», υπογραμμίζει.
Επικαλούμενος προβλέψεις της ΚΤΚ του Δεκεμβρίου του 2019, ο κ. Ηροδότου αναφέρει ότι αναμενόταν να καταγραφούν ελαφρώς χαμηλότεροι ρυθμοί κατά τα έτη 2020-22 και τονίζει πως «η πρόβλεψη αυτή έχει ανατραπεί εκ των πραγμάτων με την εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού και στην Κύπρο, στη βάση της οποίας αναμένεται να υπάρξει σοβαρή ύφεση για το έτος 2020».
«Παρά τις πρωτόγνωρες εξελίξεις και τις πολύ αρνητικές βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις, θα πρέπει να αναλογιστούμε πόσο χειρότερα θα ήταν τα πράγματα αν δεν είχε επιτευχθεί η πρόοδος που είχαμε το 2019, τόσο σε θέματα μακροοικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής, όσο και σε θέματα σταθερότητας του τραπεζικού και χρηματοοικονομικού τομέα», υπογραμμίζει.
Εξάλλου, στην ετήσια έκθεση της για το 2019, η ΚΤΚ αναφέρει ότι «η πανδημία αποτελεί σοβαρότατο εσωτερικό και εξωτερικό κλυδωνισμό που επιδρά αρχικά από την πλευρά της ζήτησης, και του οποίου η αντιμετώπιση συναρτάται και με τα απαραίτητα μέτρα που λαμβάνονται για την προστασία της δημόσιας υγείας αλλά και μέτρα επεκτατικής νομισματικής πολιτικής για τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας».
Η ΚΤΚ αναφέρει ότι οι προβλέψεις της για την κυπριακή οικονομία, όπως καταρτίστηκαν τον Δεκέμβριο του 2019, «είναι ξεπερασμένες λόγω των οικονομικών επιπτώσεων από την εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού σε παγκόσμιο επίπεδο».
«Οι οικονομικές επιπτώσεις προς το παρόν δεν μπορούν να ποσοτικοποιηθούν με ακρίβεια, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν ακόμη επαρκή οικονομικά στοιχεία για το 2020, αλλά ούτε μπορεί να προβλεφθεί η διάρκεια της πανδημίας», υπογραμμίζει η ΚΤΚ.
Εντούτοις, συνεχίζει, «θα πρέπει να αναμένεται ότι θα υπάρξει μια σημαντικά προς τα κάτω αναθεώρηση των προβλέψεων για το 2020 σε συνάρτηση με τις εκτιμήσεις όλων των διεθνών οργανισμών για βαθιά ύφεση σε παγκόσμιο επίπεδο».
«Το ερώτημα δεν είναι αν θα υπάρξει ύφεση αλλά πόσο εκτεταμένη θα είναι», σημειώνει η ΚΤΚ.
Πορεία οικονομίας το 2019
Αναφορικά με την πορεία της οικονομίας το 2019, ο κ. Ηροδότου αναφέρει ότι «τόσο το μακροοικονομικό όσο και το τραπεζικό περιβάλλον έχουν ισχυροποιηθεί περαιτέρω» και προσθέτει ότι το 2019 η κυπριακή οικονομία συνέχισε να καταγράφει υψηλό, αν και επιβραδυνόμενο ρυθμό αύξησης του πραγματικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) με την οικονομική δραστηριότητα να αυξάνεται κατά 3,2%, σε σύγκριση με άνοδο 4,1% το 2018.
Όσον αφορά τις εξελίξεις στον κυπριακό τραπεζικό τομέα κατά το 2019, ο Διοικητής της ΚΤΚ αναφέρει ότι οι τράπεζες συνέχισαν τις προσπάθειές τους για την εξυγίανση των ισολογισμών τους και μείωση των ΜΕΧ, ενώ εξακολούθησαν να τροφοδοτούν την πραγματική οικονομία με νέο δανεισμό.
Προσθέτει ότι την ίδια στιγμή, λόγω του περιβάλλοντος των ιστορικά χαμηλών επιτοκίων και της αύξησης του ανταγωνισμού, οι τράπεζες συνέχισαν την αναδιάρθρωση των δραστηριοτήτων τους με στόχο τη βελτίωση της αποδοτικότητας και συρρίκνωσης του κόστους λειτουργίας τους.
«Εκτός από την προσπάθεια για μείωση των ΜΕΧ στα χαρτοφυλάκιά τους, η άλλη μεγάλη πρόκληση που αντιμετώπισαν οι κυπριακές τράπεζες κατά το 2019 ήταν η εξεύρεση εναλλακτικών κερδοφόρων προϊόντων πέραν από το δανεισμό και η επιτάχυνση των διαδικασιών εκκαθάρισης των συναλλαγών», υπογραμμίζει.
Σε μικρές χώρες όπως η Κύπρος, σύμφωνα με τον κ. Ηροδότου, η μεγαλύτερη πρόκληση για τις τράπεζες είναι η κερδοφορία, καθώς έχουν λιγότερες ευκαιρίες για εξεύρεση νέων προϊόντων εκτός του δανεισμού.
«Η ραγδαία εξέλιξη στη τεχνολογία που αφορά τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές αποτελεί επίσης μεγάλη πρόκληση για τις τράπεζες», προσθέτει.
Αναφέρει επίσης ότι την τελευταία δεκαετία, η ψηφιοποίηση των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών άλλαξε καθοριστικά τον τρόπο που οι άνθρωποι διαχειρίζονται τα οικονομικά τους ζητήματα και με τον οποίο συναλλάσσονται με τους παρόχους χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
Τέλος, ο κ. Ηροδότου αναφέρει ότι «οι τράπεζες πρέπει να βρίσκουν τη σωστή ισορροπία μεταξύ της τεχνολογίας, της καινοτομίας και του περιορισμού των κινδύνων, έτσι ώστε να μπορούν να ευημερούν σε ένα ταχέως εξελισσόμενο μετασχηματισμό της αγοράς και να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τον αναπόφευκτο ανταγωνισμό από τους γίγαντες τεχνολογίας όπως οι Google, Amazon, Facebook κ.ά».
Μη Εξυπηρετούμενες Χορηγήσεις
Στην ετήσια έκθεση της η ΚΤΚ αναφέρει ότι η συνολική μείωση των ΜΕΧ από την κορύφωσή τους (Φεβρουάριος 2015) μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2019 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) έφθασε τα €18,8 δισ.
«Παρόλα αυτά, ο ρυθμός μείωσης των ΜΕΧ επιβραδύνθηκε κατά το 2019», αναφέρει και προσθέτει ότι «λόγω του ενισχυμένου νομικού πλαισίου, καθώς και άλλων πωλήσεων ΜΕΧ, αναμενόταν για το μέλλον επιτάχυνση των διευθετήσεων των ΜΕΧ».
Αναπόφευκτα, σύμφωνα με την ΚΤΚ, «αυτή η προσδοκία δυστυχώς ανατράπηκε για το σύντομο τουλάχιστον μέλλον λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού και της δυσλειτουργίας της οικονομίας το 2020».
