Τουλάχιστον €1,2 δις είναι το δυνητικό μερίδιο της Κύπρου με το οποίο μπορεί να ωφεληθεί από τα μέτρα που έλαβε η Ευρωπαϊκή Ένωση για να στηρίξει τα κράτη μέλη της, ως απάντηση στην επιδημία του COVID-19.
Πρόκειται για κονδύλια που μπορεί να αξιοποιήσει η Κυπριακή Δημοκρατία από τη σειρά μέτρων που λήφθηκαν από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα οποία παραθέτει σε παρουσίαση του το υπουργείο Οικονομικών, ως ακολούθως:
-Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων
Ταμείο Εγγυήσεων
• Η ΕΤΕπ εξήγγειλε τη δημιουργία πανευρωπαϊκού Ταμείου Εγγυήσεων ύψους 25 δις. ευρώ, το οποίο θα παρέχει χρηματοδότηση ύψους 200 δις. ευρώ σε επιχειρήσεις κυρίως ΜΜΕ
• Τα κράτη μέλη θα κληθούν να συμμετάσχουν στο Ταμείο Εγγυήσεων με ποσό ίσο με το μερίδιό τους στην κεφαλαιουχική δομή της ΕΤΕπ προσαρμοσμένο με βάση το συνολικό ποσό του Ταμείου, ήτοι των 25 δις. Ευρώ
• Οι συνεισφορές των κρατών μελών στο Ταμείο Εγγυήσεων θα έχουν τη μορφή εγγυήσεων
• Τυχόν ζημιές της ΕΤΕπ ή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων θα καταβάλλονται από τα κράτη μέλη αναλογικά με τη συμμετοχή τους
• Η χρηματοδότηση που μπορεί να εξασφαλίσει η Κύπρος ανέρχεται στα 256 εκ. ευρώ, περίπου
• Η ΕΤΕπ αποφάσισε σειρά μέτρων που ενδέχεται να κινητοποιήσουν χρηματοδοτήσεις ύψους 40 δις. ευρώ προς όφελος των ΜΜΕ
• Οι χρηματοδοτήσεις στη μεγάλη τους πλειοψηφία θα διοχετευτούν μέσω υφιστάμενων χρηματοδοτικών εργαλείων και μηχανισμών
• Επιπρόσθετα, η ΕΤΕπ ανακοίνωσε την πρόθεση για χρηματοδότηση μέσω υφιστάμενων δανείων κυβερνητικών δαπανών και επενδύσεων που γίνονται για αντιμετώπιση του COVID – 19
• Παρόμοια πρόθεση έχει ανακοινώσει και η Τράπεζα Αναπτύξεως του Συμβουλίου της Ευρώπης
• Το Υπουργείο Οικονομικών καταβάλλει προσπάθειες για την καλύτερη αξιοποίηση των ευκαιριών χρηματοδότησης από τις δύο τράπεζες
-Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας
Pandemic Crisis Support – Παροχή πιστωτικής διευκόλυνσης/ γραμμής με ενισχυμένους όρους
• Δίκτυ ασφαλείας μέσω υφιστάμενων προληπτικών μέτρων/ εργαλείων του ΕΜΣ, δηλ. μέσω παροχής πιστωτικής διευκόλυνσης/ γραμμής με ενισχυμένους όρους (Enhanced Conditions Credit Line – ECCL)
• Η πιστωτική διευκόλυνση ανέρχεται σε ποσοστό ύψους 2% του ΑΕΠ της κάθε χώρας (τέλος του 2019) και θα είναι διαθέσιμη μέχρις ότου τερματιστεί η κρίση
• Η πιστωτική διευκόλυνση θα είναι διαθέσιμη για όλα τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης με τυποποιημένους όρους και στη βάση εκ των προτέρων αξιολόγησης από τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς
• Η μόνη απαίτηση πρόσβασης είναι η χρήση της πιστωτικής διευκόλυνσης για κάλυψη άμεσων και έμμεσων δαπανών στον τομέα της υγείας, θεραπείας και πρόληψης που συνδέονται με την κρίση COVID-19
• Η χρηματοδότηση που μπορεί να εξασφαλίσει η Κύπρος ανέρχεται στα 400 εκ. ευρώ, περίπου
-Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
Νομισματική πολιτική
Η ΕΚΤ εξήγγειλε, στις 18.3.2020, την προώθηση του Pandemic Emergency Purchase Programme (PEPP) ύψους 750 δισ. ευρώ με στόχο:
- την επέκταση του εύρους των επιλέξιμων περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων του τομέα των επιχειρήσεων (Corporate Sector Purchase Programme – CSPP), και
- Τη χαλάρωση των απαιτήσεων παροχής εξασφαλίσεων
Τα υπό αναφορά μέτρα διασφαλίζουν ότι όλοι οι τομείς της οικονομίας μπορούν να επωφεληθούν από πιο ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης.
-Ευρωπαϊκή Επιτροπή – Κύριες πρωτοβουλίες
-Πρωτοβουλία SURE
• Mέσο προσωρινής στήριξης για το μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE – Support to mitigate Unemployment Risks in an Emergency)
• Θα παρέχει χρηματοδοτική στήριξη ύψους έως 100 δισ. ευρώ συνολικά υπό μορφή δανείων χορηγούμενων με ευνοϊκούς όρους από την ΕΕ προς τα κράτη μέλη
• Τα δάνεια θα υποστηρίζονται από εγγυήσεις από τα κράτη μέλη. Απαιτείται ένα ελάχιστο ποσό ανάληψης εγγυήσεων, ήτοι 25% του συνολικού ύψους των 100 δισ. ευρώ
• Το κάθε κράτος μέλος συνεισφέρει στις εγγυήσεις κατ΄ αναλογία του μεριδίου του στο συνολικό ακαθάριστο εθνικό εισόδημα της ΕΕ – Το ύψος των εγγυήσεων που αναλογούν στην Κυπριακή Δημοκρατία υπολογίζεται στα 38 εκ. ευρώ
• Ο καθορισμός του ποσού των 100 δισ. ευρώ βασίστηκε στην υπόθεση για αναστολή των οικονομικών δραστηριοτήτων για περίοδο 12 εβδομάδων για το ½ αριθμό των κρατών μελών της ΕΕ (που έχουν χαμηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση από την ΕΕ). Εναλλακτικά, ο υπολογισμός του ποσού είναι επίσης, συμβατός με αναστολή 9 εβδομάδων ακολουθούμενη με 1½ μήνα μερικής αναστολής με το ½ της οικονομίας να επαναλειτουργεί
- Για τη χρηματοδότηση των δανείων, η Ε. Επιτροπή θα προσφύγει σε δανεισμό από τις χρηματοπιστωτικές αγορές και στη συνέχεια, θα χορηγεί τα δάνεια στα κράτη μέλη με ευνοϊκούς όρους. Συνεπώς, τα κράτη μέλη επωφελούνται από την ισχυρή πιστοληπτική αξιολόγηση της ΕΕ και το χαμηλό κόστος δανεισμού • Τα δάνεια θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη να αντεπεξέλθουν, δεδομένης της απότομης αύξησης των δημόσιων δαπανών, και έχουν σκοπό τη διατήρηση της απασχόλησης
• Συγκεκριμένα, τα δάνεια θα αξιοποιηθούν από τα κράτη μέλη για κάλυψη, κυρίως, των δαπανών που συνδέονται με την προστασία των θέσεων εργασίας και των εργαζομένων καθώς και με κάποια μέτρα σχετικά με τον τομέα της υγείας
• Όφελος για την Κύπρο – Δάνεια ύψους μέχρι 160 εκ. ευρώ
-Ταμείο Ανάκαμψης
• Δημιουργία Ταμείου Ανάκαμψης το οποίο θα παρέχει χρηματοδότηση, μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ, σε προγράμματα που αποσκοπούν στην επανεκκίνηση της οικονομίας, σύμφωνα με τις προτεραιότητες της ΕΕ, και στη διασφάλιση της αλληλεγγύης της ΕΕ στα πλέον πληγείσα κράτη μέλη
• Το Ταμείο θα είναι προσωρινό, στοχευμένο και ανάλογο με τις έκτακτες δαπάνες που προέκυψαν λόγω της κρίσης. Θα συμβάλει με τέτοιο τρόπο ώστε οι δαπάνες να εκτείνονται χρονικά μέσω της παροχής της κατάλληλης χρηματοδότησης
• Υπό την καθοδήγηση των Ηγετών, θα διεξαχθούν συζητήσεις σχετικά με τις νομικές και πρακτικές πτυχές του Ταμείου καθώς και με τις πηγές χρηματοδότησης και τα καινοτόμα χρηματοδοτικά μέσα που θα χρησιμοποιηθούν, σύμφωνα με τις Συνθήκες της ΕΕ, με στόχο τη λήψη συγκεκριμένης απόφασης
-Ευελιξία του πλαισίου για τις Κρατικές Ενισχύσεις
Η Ε. Επιτροπή ενέκρινε προσωρινό πλαίσιο ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να κάνουν χρήση της πλήρους ευελιξίας που προβλέπουν οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις με στόχο τη διασφάλιση επαρκούς ρευστότητας στις επιχειρήσεις και τη συνέχιση της οικονομικής δραστηριότητας. Κι αυτό, νοουμένου ότι τα κράτη μέλη διαθέτουν επαρκή ρευστά διαθέσιμα για παροχή χρηματοδότησης.
- Άμεσες επιχορηγήσεις, επιλεκτικά φορολογικά πλεονεκτήματα και προκαταβολές
- Κρατικές εγγυήσεις για τραπεζικά δάνεια επιχειρήσεων
- Επιδοτούμενα δημόσια δάνεια σε επιχειρήσεις
- Ενισχύσεις υπό τη μορφή εγγυήσεων και δανείων που διοχετεύονται μέσω πιστωτικών ιδρυμάτων ή άλλων χρηματοπιστωτικών οργανισμών
- Βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων
- Στήριξη για έρευνα και ανάπτυξη που σχετίζεται με τον κορονοϊό
- Στήριξη για την κατασκευή ή την αναβάθμιση εγκαταστάσεων δοκιμών
- Στήριξη για την παραγωγή προϊόντων που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της εξάπλωσης του κορονοϊού
- Στοχευμένη στήριξη με τη μορφή αναβολής της καταβολής φόρων και/ή αναστολής των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης
- Στοχευμένη στήριξη με τη μορφή επιδοτήσεων μισθού για τους εργαζομένους
-Πρωτοβουλία επενδύσεων για την αντιμετώπιση του Κορωνοϊού
H πρώτη δέσμη μέτρων της Πρωτοβουλίας Επενδύσεων για την αντιμετώπιση του Κορονοϊού (Corona Response Investment Initiative – CRII) επικεντρώθηκε στην άμεση κινητοποίηση των Διαρθρωτικών Ταμείων
- περίπου 8 δισ. ευρώ άμεσης ρευστότητας για ενίσχυση των ευρωπαϊκών δημόσιων επενδύσεων μέχρι και 37 δισ. ευρώ
- ευελιξία στην εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για τις δαπάνες, και
- επέκταση του πεδίου εφαρμογής του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ
Η νέα δέσμη (Corona Response Investment Initiative+ – CRII+) παρέχει περαιτέρω ευελιξία, ώστε να καταστεί δυνατή η αξιοποίηση όλων των κονδυλίων από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία που δεν χρησιμοποιήθηκαν.
- Δυνητικό όφελος για την Κύπρο η ανάκτηση ποσού μέχρι 240εκ. ευρώ χωρίς την υποχρέωση καταβολής Εθνικής Συνεισφοράς.
