Σημαντικά οφέλη για τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, όπως η Κύπρος, που βρίσκονται στο όριο της επενδυτικής βαθμίδας δίνει η προχθεσινή απόφαση της ΕΚΤ να αποδέχεται ορισμένους τίτλους ως εγγυήσεις για χορήγηση πιστώσεων ακόμα και από κατηγορία σκουπιδιών.
Η ΕΚΤ ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι μπορεί να δέχεται αξιόγραφα που έχουν υποβαθμιστεί στην κατηγορία των «σκουπιδιών» ως εγγυήσεις για τη χορήγηση πιστώσεων, με σκοπό να υποστηριχθεί το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα, εν μέσω της κρίσης που πυροδότησε η πανδημία του κορωνοϊού.
Στόχος αυτού του νέου κανόνα είναι να ενισχυθεί η δυνατότητα των τραπεζών να προσφέρουν δανεισμό, ώστε να «συνεχίσουν να διαθέτουν πόρους στην οικονομία της ευρωζώνης», εξήγησε η ΕΚΤ σε ανακοίνωση της.
Η Κύπρος και η Πορτογαλία βρίσκονται μια βαθμίδα πάνω από την κατηγορία των σκουπιδιών ενώ η Ιταλία 2.
Ο καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Σταύρος Ζένιος αναφέρει στη StockWatch ότι η EKT είναι προδραστική στα μέτρα που λαμβάνει.
«Με την χθεσινή απόφαση στοχεύει στο να αποτρέψει ένα φαύλο κύκλο υποβαθμίσεων, αυξήσεων των spreads για τα κράτη μέλη, ιδιαίτερα του Νότου, και να προλάβει κρίση χρέους στην Ιταλία. Ακόμη αγοράζει χρόνο για τους αρχηγούς να πάρουν ουσιαστικές αποφάσεις για το Ταμείο Ανασυγκρότησης και τους τρόπους χρηματοδότησης του», σημειώνει.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, σύμφωνα με τον κ. Ζένιο, είναι η δήλωση ετοιμότητας για επιπρόσθετα μέτρα και η αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων από τις υποβαθμίσεις του αξιόχρεου των κρατών μελών που θεωρούνται μάλλον αναπόφευκτες.
«Αυτές οι αποφάσεις, συμπληρώνουν σημαντικά το πακέτο της 12ης Μαρτίου και δημιουργούν ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα πολύ ευνοϊκούς όρους. Εκτιμάται ότι με τις ενέργειες της ΕΚΤ αυξάνονται οι διαθέσιμες πιστώσεις των τραπεζών κατά 2-10%. Σε εμάς επαφίεται να ρυθμίσουμε ούτως ώστε αυτή η αύξηση να διοχετευθεί στην αγορά για να βοηθήσει την ανάκαμψη. Τα μέτρα της ΕΚΤ επίσης πρέπει να κάνουν όλους να συνειδητοποιήσουν ότι άλλο η κρίση του 2020 και άλλο η κρίση του 2013. Τώρα πρέπει να διοχετευθεί ρευστότητα στην αγορά και όχι να επιστρέψουμε στη λιτότητα και να μετατρέψουμε το σοκ παραγωγής σε σοκ κατανάλωσης. Η λιτότητα ήταν το σωστό εργαλείο το 2013, σήμερα βλέπουμε εντελώς διαφορετικές προσεγγίσεις», τονίζει.
«Επείγει η έγκριση του προγράμματος κρατικών εγγυήσεων από την βουλή και οι αποφάσεις της ΚΤ που να βεβαιώνουν ότι η αυξημένη ρευστότητα θα διοχετευθεί», προσθέτει.
Ο αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα λογιστικής και χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου Ανδρέας Μιλιδώνης αναφέρει ότι η κίνηση της ΕΚΤ προστατεύει βραχυπρόθεσμα (τουλάχιστον μέχρι τον Σεπτέμβρη 2021) τα κράτη μέλη που βρίσκονται στην επενδυτική βαθμίδα αλλά όχι μακριά από την μη-επενδυτική βαθμίδα.
«Στην προκειμένη περίπτωση η Ιταλία είναι μάλλον η χώρα που ίσως ωφεληθεί άμεσα, όπως επίσης και η Κύπρος. Στην περίπτωση που ένα κράτος μέλος υποβαθμιστεί και από τους 4 οίκους αξιολόγησης σε μη-επενδυτική βαθμίδα, τότε το χρέος αυτής της χώρας συνεχίζει να χρησιμοποιείται ως εγγύηση. Επίσης τα ομόλογα αυτού του κράτους μέλους δεν αποκλείονται αυτόματα από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ», σημειώνει.
«H κίνηση της ΕΚΤ μειώνει την εξάρτηση των κανόνων ενός ανεξάρτητου θεσμικού οργανισμού (δηλαδή της ΕΚΤ), από τις ανακοινώσεις των οίκων αξιολόγησης», υπογραμμίζει.
Απόφαση ΕΚΤ
Μετά την απόφαση της ΕΚΤ, εξαιτίας της κρίσης, πολλοί τίτλοι ενδέχεται να υποβαθμιστούν στην κατηγορία των «κερδοσκοπικών» τοποθετήσεων, των «σκουπιδιών» στην ορολογία των αγορών, κάτι που απειλεί να τους αποκλείσει από μελλοντικές πράξεις αναχρηματοδότησης.
Αν όμως ένας τίτλος θεωρείτο επαρκούς ποιότητας την 7η Απριλίου, η ΕΚΤ θα «παγώσει», θα λάβει δηλαδή υπόψη την αξιολόγηση του σε αυτήν την ημερομηνία, υπό τον όρο πως δεν έχει υποβαθμιστεί κάτω από δυο επίπεδα. Έτσι, εξουδετερώνει τον κίνδυνο διπλής υποβάθμισης από τους οίκους αξιολόγησης.
Στην ανακοίνωση της ΕΚΤ δεν διευκρινίζεται η τύχη των αξιόγραφων που θα μετατραπούν σε «σκουπίδια» όσον αφορά την επιλεξιμότητα τους εντός των ορίων των αγορών τις οποίες κάνει στη δευτερογενή αγορά – το πολυσυζητημένο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, ή “QE”, που ενισχύθηκε στα τέλη του 2019, για να υποστηριχθεί η ευρωπαϊκή οικονομία. Αυτό δεν αποκλείεται να αποφασιστεί αργότερα.
Η ΕΚΤ διαβεβαιώνει ότι είναι έτοιμη να λάβει «νέα μέτρα, αν είναι απαραίτητο, για να εγγυηθεί την καλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής της στην ευρωζώνη».
